Disa (52): “De overgang? Dat woord kwam in mijn familie of omgeving nooit voor.”

Disa (52) is getrouwd en zorgt in het dagelijks leven voor haar 4 kinderen. Ze woont inmiddels 20 jaar in Nederland. In haar familie en omgeving zijn er onderwerpen waar je niet over praat. Zelfs niet met haar partner of moeder. “Niet omdat het verboden is, maar het hangt in de lucht. Je leert vanzelf wat je beter voor je kunt houden.” Zo is het altijd voor Disa geweest. Je hebt het niet over je menstruatie en al zeker niet over wat er gebeurt als je ouder wordt. De overgang? Dat woord kwam nooit voor. Alsof het niet bestond.  

Eerst dacht ik dat ik ziek was. Daarna dat ik een burn-out had. Ik vroeg me af of ik mezelf aan het verliezen was.

Opvliegers, nachtzweten en prikkelbaarheid

Ongeveer 3 jaar geleden kreeg Disa haar eerst klachten. Ze dacht nog niet meteen aan de overgang. Eerst kwamen de opvliegers. “Alsof iemand van binnen een oven aanzette”. Ze dacht dat ze ziek was. Daarna begon het nachtzweten. Ze lag urenlang te woelen en kon overdag nauwelijks functioneren. Toen dacht ze aan een burn-out. Daarna begon ze zonder reden te huilen of werd ze ineens woedend. Ze vroeg zich af of ze zichzelf aan het verliezen was. “Ik schaamde me. Mijn hoofd deed het niet meer zoals vroeger. Alles voelde teveel. Ik vergat dingen. Mijn lichaam veranderde, maar ook mijn zelfvertrouwen.”  

Ik heb het lang verborgen proberen te houden. Want in mijn omgeving is er weinig ruimte voor dit soort kwetsbaarheid.

“Er werd niet over gepraat in mijn omgeving”

Haar omgeving verwachtte van haar dat ze zorgt, draagt, sterk is en niet klaagt. Altijd maar doorgaan. “Ik voelde altijd dat je waarde als vrouw verbonden is aan je vruchtbaarheid en zorgzaamheid. De overgang? Dat betekende het einde van deze dingen.” Ze voelde zich buiten de groep vallen. Haar man merkte dat ze anders werd, maar begreep het niet. Hij vroeg waarom ze zo prikkelbaar was, zo vaak huilde. Het antwoord kon Disa ook niet geven. Ze wist het zelf niet zo goed. Haar moeder vertelde dat ze wat vaker naar buiten moest om frisse lucht te nemen en ‘even uit haar hoofd’ te gaan. Een vriendin vertelde dat iedereen het druk heeft. Ze moest gewoon sterk blijven.   

De eerste stap genomen

Uiteindelijk kon ze haar bed niet meer uit. Ze was niet ziek, maar het lukte gewoon niet. Alles in haar lichaam zei: stop. Dat was het moment waarop ze met tegenzin naar de huisarts ging. Nadat ze haar verhaal deed aan de huisarts, vertelde deze rustig: “Het klinkt alsof je in de overgang zit.” “Alsof er een last van me afviel.” Eindelijk erkenning en trots dat ze de stap nam hulp te zoeken. Toch wilde ze het eerst ontkennen. Niet omdat ze de huisarts niet geloofde, maar omdat ze bang was voor wat het betekende. Disa had er een beeld bij: oud, afgedankt, niet meer vrouwelijk, onbruikbaar.  

Praten heeft geholpen

De huisarts vertelde haar om naar een specialist te gaan. Ze kreeg folders mee, maar verstopte deze thuis. Wat als haar man ze zag, of haar kinderen? Toch ging ze naar de overgangsconsulente. “En daar hoorde ik voor het eerst in mijn leven dat wat ik voelde, volkomen normaal was. Dat duizenden vrouwen precies door deze storm gaan. Niet omdat ze zwak of te emotioneel zijn, maar omdat hun lichaam verandert. En dat dat niet iets is om je voor te schamen.” Het voelde als een bevrijding, maar ook pijnlijk. Ze voelde dat ze zichzelf jarenlang tekort had gedaan. Maar het praten hielp. Ze kreeg praktische adviezen en leerde grenzen stellen. Ze ging wandelen, schrijven, ademhalen. Kleine dingen die het verschil maakte. 

Hoe gaat het nu?

Disa ging opnieuw in gesprek met haar man. Er was eerst ongemak, onbegrip en er waren stiltes. “Ik vertelde eerlijk wat ik voelde. Hij begreep misschien niet alles, maar luisterde.” Ze heeft grenzen getrokken in haar omgeving. Ze vertelt niet iedereen wat er speelt, maar zwijgt ook niet meer als iemand een opmerking heeft. “Soms is het dan stil, maar dat is oké.” Het gaat beter dan voorheen met Disa. Ze heeft haar nieuwe levensfase geaccepteerd. Ze leert ermee omgaan, vooral met de overgang en de reactie van haar omgeving. Dat kost tijd, maar ze heeft begrip voor haar lichaam en is zekerder.   

Ervaringsverhalen