Opgeblazen buik en buikpijn in de overgang

Een opgezette buik of opgeblazen gevoel is een vaak onschuldig, maar kenmerkend symptoom van de overgang. De buik voelt opgezwollen en hard aan en soms komt daar winderigheid, rommelende darmen, constipatie, buikpijn of kramp bij. Hoewel deze klachten zeker niet altijd door de overgang worden veroorzaakt, spelen je hormonen vaak wel een grote rol.  

Dat zit zo: tijdens de overgang daalt de hoeveelheid oestrogeen en progesteron in je lichaam. In de perimenopauze zie je dat de progesteronspiegels sneller dalen, waardoor er oestrogeendominantie kan ontstaan. Dat overschot kan de productie van gal, een vloeistof die belangrijk is voor een goede spijsvertering, verminderen. Dat kan ertoe leiden dat de darmen zwakker worden, je spijsvertering minder goed werkt en gassen zich ophopen; je voelt je opgeblazen, hebt last van verstopping of buikpijn of krijgt steken of krampen. 

Ook kunnen hormonale veranderingen de vochtbalans in het lichaam beïnvloeden. Oestrogeendominantie kan ervoor zorgen dat je lichaam vocht vasthoudt en je buik opzwelt. Je voelt je opgeblazen en hebt misschien last van constipatie of winderigheid. 

Veel vrouwen ervaren verschillende symptomen in de overgang, zoals opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen.

Maar een opgeblazen gevoel en buikpijn hebben niet altijd met de hormonale veranderingen van de overgang te maken. Andere mogelijke oorzaken zijn het inslikken van lucht tijdens het eten, een voedselallergie of –intolerantie (een allergie kan zich ook later in het leven ontwikkelen) en stress. Een verhoogd cortisolniveau (het stresshormoon) kan de spijsvertering vertragen en de darmbewegingen beïnvloeden. Dit zorgt voor constipatie, een opgezette buik en/of buikpijn tot gevolg. Tenslotte kunnen medicijngebruik en andere onderliggende aandoeningen buikklachten veroorzaken of verergeren.

Een opgeblazen gevoel, opgezette buik en het daarmee vaak gepaard gaande buikpijn zijn kenmerkende klachten van de overgang. In het dagelijks leven kan dit betekenen dat je bijvoorbeeld niet lekker in je vel zit of je kleding niet meer goed past. 

De meeste vrouwen merken in de twee jaren voor en na de laatste menstruatie een toename van winderigheid, obstipatie, een opgeblazen gevoel en buikpijn. In deze periode zijn de hormoonschommelingen het sterkst. In de postmenopauze, als je lichaam aan de nieuwe hormoonspiegels gewend raakt, zie je vaak dat de klachten weer afnemen. Let wel: ieder klachtenpatroon is individueel en het kan zijn dat de klachten bij jou bijvoorbeeld langer aanhouden of juist minder hevig zijn. Wat de situatie bij jou ook is, gelukkig kun je er in de meeste gevallen zelf iets aan doen. 

Het zal je niet verbazen dat je veel verlichting kunt vinden bij dat wat in je darmen terechtkomt: je voeding. Wat je zoal kunt doen om buikklachten te verminderen: 

• Eet rustig. Concentreer je op je maaltijd en laat afleidingen zoals je smartphone of tv achterwege. Op deze manier verminder je het risico op het inslikken van lucht, wat winderigheid kan veroorzaken. 
• Eet onbewerkte voedingsproducten en vermijd pakjes en zakjes. Suiker en zout in bewerkte voedingsproducten bevorderen een opgeblazen gevoel.  
• Eet meer vezels. Vezels helpen bij de spijsvertering. Focus op voldoende groente, fruit, volkorenproducten, noten en zaden.  
• Zorg voor voldoende gezonde vetten. Deze stimuleren de galproductie, wat weer goed is voor de spijsvertering. Denk aan avocado’s, ghee of noten. 
• Minder met koffie en alcohol. Beide dranken irriteren de maag en darmen en hebben een vocht afdrijvend effect, wat voor obstipatie kan zorgen en de klachten verergert. Drink dus lekker veel water of kruidenthee.  
• Denk je dat je misschien allergisch bent? Doe een test. Als je na het eten van bepaalde voedingsmiddelen buikpijn en winderigheid krijgt, laat je dan voor de zekerheid testen door een arts. 
• Overweeg een supplement. Hoogwaardige voedingssupplementen kunnen een goede aanvulling zijn om je gezondheid tijdens de overgang te bevorderen. Deze supplementen zijn bijvoorbeeld onmisbaar tijdens de overgang. 

Daarnaast kunnen de volgende leefstijladviezen helpen: 

• Zit je veel? Sta elk uur op. Of neem een zit-stabureau. Veel zitten vertraagt de spijsvertering. Door elk uur op te staan en even te heen-en-weren, prikkel je je darmen.  
• Beweging stimuleert de spijsvertering. Beweeg dagelijks minstens 30 minuten, bovenop je normale activiteiten. Ga bijvoorbeeld na het eten een blokje om, zodat je darmen de kans krijgen het voedsel goed te verteren. Een win-win, want wandelen na het eten heeft ook een bewezen effect op het stabiliseren van de bloedsuikerspiegel en een beter humeur.