Hoogwaardige supplementen Wetenschappelijke informatie Praktische adviezen van experts

Premenopauze: de fase voor de overgang

De premenopauze is de fase voor de overgang en beslaat de jaren vanaf je eerste menstruatie tot aan het begin van de overgang (de perimenopauze). Hoe deze periode verloopt, is voor elke vrouw anders. In de laatste jaren van deze periode (zo halverwege de 30 tot begint 40) is de menstruatiecyclus doorgaans nog regelmatig, maar kun je wel last hebben van hormonale klachten. Dat wil zeggen dat je nog in de vruchtbare fase van je leven zit, maar je door hormonale schommelingen al wel subtiele of vage klachten kunt bespeuren (zoals stemmingswisselingen of een slechte nachtrust). 

Mijn haar wordt seeds dunner, ik slaap regelmatig slecht en ik ben snel gefrustreerd. Wetende dat het de hormonen zijn, helpt me de juiste acties te nemen. - Sara (37 jaar)

Wat is het verschil met de perimenopauze?

Vaak worden de termen perimenopauze en premenopauze door elkaar gehaald of gebruikt voor hetzelfde: de perimenopauze. Maar de premenopauze is toch echt wat anders; het is de fase vóór de perimenopauze. Hoewel het dus geen fase van de overgang is, is het belangrijk om deze fase wel te erkennen. Want ook als je nog een regelmatige cyclus hebt, kun je al wel wat subtiele klachten van de hormoonschommelingen ervaren. Heb je last van opvliegers of vaginale droogheid? Deskundigen zeggen dat je ervan uit kunt gaan dat de perimenopauze dan is begonnen (en je dus in de overgang bent). 

Wanneer begint de premenopauze?

Officieel zit je vanaf je eerste menstruatie in de premenopauze. Het is niets meer of minder dan de fase voorafgaand aan de perimenopauze (en dus ook geen onderdeel van de overgang). Niet iedere vrouw ervaart klachten in de premenopauze, maar je ziet vaak wel dat hormonale klachten kunnen toenemen naarmate vrouwen ouder worden en dichter tegen de perimenopauze aanzitten. Dit heeft o.a. te maken met het lagere niveau van progesteron ten opzichte van oestrogeen (oestrogeendominantie).  

Wanneer klachten toenemen of opspelen, is voor iedere vrouw verschillend. Sommige vrouwen hebben er al last van wanneer ze halverwege de dertig zijn, anderen pas in de veertig en weer anderen merken er helemaal niets van. Op deze vroege leeftijd worden de klachten vaak niet herkend als (beginnende) overgangsklachten, omdat veel vrouwen denken dat dit pas speelt als ze 50 zijn. 

Wat is het verschil met menstruatieklachten?

Je kunt de hormonale klachten ervaren als normale menstruatieklachten, toch zijn er enkele kenmerkende verschillen die het onderscheid laten zien tussen ‘normale’ menstruatieklachten en klachten die opspelen naarmate de perimenopauze dichterbij komt: 

  • PMS-klachten: Beginnen één tot twee weken voor je menstruatie en verdwijnen erna: er is een voorspelbaar patroon. Wel kunnen PMS-klachten langzamerhand toenemen, mogelijk mede door dalend progesteron en andere hormonale schommelingen.
  • Klachten die erop duiden dat de perimenopauze nadert: Kunnen op ieder moment in de cyclus optreden en verdwijnen niet per se na de menstruatie. Er is dus geen voorspelbaar patroon. Ook kun je merken dat je klachten langzaam toenemen. 
Hormonale veranderingen tijdens de premenopauze

Je hormoonspiegels fluctueren tijdens je cyclus. Naarmate je verder in de premenopauze komt (zo rond je 35ste), fluctueert de oestrogeenspiegel nog zoals je gewend bent, maar begint progesteron langzaam af te nemen.  

Progesteron speelt een grote rol bij de vruchtbaarheid van vrouwen, reguleert de cyclus, maar is ook belangrijk voor onder andere het balanceren van de oestrogeenwaarden. Bovendien werkt het hormoon rustgevend. Als de progesteronspiegel in de late dertigerjaren of vroege veertigerjaren langzaamaan afneemt, kan je daar klachten van opmerken.  

Welke klachten kun je hebben in de premenopauze?

Je menstruatiecyclus is nog regelmatig, maar wordt mogelijk onregelmatiger naarmate je ouder wordt. Hoewel niet elke vrouw dezelfde klachten ervaart in de premenopauze, komen deze klachten doorgaans veel voor: 

Hormoonschommelingen rondom de overgang beïnvloeden het hele lichaam, vaak meer dan de meeste zorgverleners zich realiseren. - Dr. Erik Knauff, gynaecoloog

Tips in de premenopauze

De premenopauze is een goed moment om je leefstijl en gezondheid serieus te nemen. Dit kan helpen om klachten in de perimenopauze voor te zijn of te minimaliseren, zoals botontkalking en verlies van spiermassa, onderstreept menopauzespecialist Suzanne Rouhard. De volgende punten zijn belangrijk: 

  • Let op je voeding: Eet veel groente en fruit (de vezels, vitamines en mineralen in fruit kunnen bijdragen aan een gezonde hormoonhuishouding) en eiwitten, minder met snelle koolhydraten en suikers (dat zorgt voor een stabiele bloedsuiker, waar je hormoonhuishouding baat bij heeft), en zorg voor voldoende omega 3 in je voeding (dat heeft een gunstig effect op de vetsamenstelling van het bloed).  
  • Doe twee keer per week aan krachttraining: Naarmate je ouder wordt, verlies je spiermassa en botdichtheid, dat is een onontkomelijk feit. Je kunt dit proces vertragen door goed voor jezelf te zorgen. Krachttraining is bewezen effectief om botten, spieren en gewrichten nog lang sterk en gezond te houden. Belaste botten maken ter compensatie meer bot aan. Ook versterkt het je spieren en gewrichten. Bovendien maak je dopamine aan, wat direct een positief effect heeft op je stemming. 
  • Geef prioriteit aan je nachtrust: Slaap is een van de belangrijkste aandachtspunten van een vrouw in haar 30-er jaren. Je slaap beïnvloedt alle aspecten van je welzijn, zoals het risico op hart- en vaatziekten en cognitieve functies. Toch slaap je al gauw te weinig, vanwege alle ballen die je in deze levensfase hoog wilt houden, zeggen deskundigen. Bekijk wat helpt bij een goede nachtrust. 
  • Neem vaker je rust: Door hormonale schommelingen ben je in de overgang én in de jaren daarvoor gevoeliger voor stress. Neem daarom voldoende pauzes, doe dingen waarvan je ontspant (lezen, wandelen, schrijven, tekenen) en probeer eens wat ademhalingsoefenigen of mindfulness uit. Je hebt het in deze fase van je leven eerder nodig. 
  • Probeer te stoppen met roken en minder met alcohol: Beide hebben negatief effect op je algehele gezondheid en kunnen overgangsklachten verergeren. 
  • Overweeg supplementen: Voedingssupplementen kunnen helpen om specifieke klachten te verlichten. Zo ondersteunt Herbal Female Complex bij de normale gezondheid van de vrouw en het verlichten van hormonale klachten*.  

*Gezondheidsclaim(s) in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie. 

Wanneer begint de perimenopauze?

Deskundigen zeggen dat je doorgaans op je 45ste in de perimenopauze bent. Of je daar wat van merkt, verschilt per vrouw. De een heeft veel en hevige klachten, de ander kan er zomaar niks van merken – hoewel dat bijna nooit het geval is. Het grootste verschil? Je menstruatiepatroon verandert. Gemiddeld ben je op je 51ste voor het laatste ongesteld. De dag van je laatste ongesteldheid noemen we de menopauze. Daarna volgt de postmenopauze. Heb je twijfels over je klachten en wil je weten in welke fase je zit? Een menopauzetest kan inzicht bieden. 

Ondersteun je gezondheid in deze levensfase

FAQ

Kun je testen of je in de overgang zit?

Ja, een zelftest op basis van urinemonster kan je inzicht geven of de overgang is begonnen. Bekijk de zelftest.

Hoe weet ik of ik in de perimenopauze zit?

Ervaar je hormonale klachten die op elk moment in je cyclus optreden en niet verdwijnen na de menstruatie? Nemen je hormonale klachten langzaam toe? Is je menstruatiecyclus onregelmatig en/of ervaar je opvliegers of vaginale droogheid? Dan is de perimenopauze waarschijnlijk begonnen. 

Mijn klachten zijn heviger dan de beschreven klachten, wat moet ik doen?

Ervaar je zeer onregelmatige menstruaties, hevig bloedverlies, extreme stemmingswisselingen, opvliegers en/of vermoeidheid? Neem dan contact op met de huisarts. Er kan meer aan de hand zijn. 

Bronnen
Beoordeeld door
Erianys Osepa, Medisch adviseur
nog steeds geldig
Why pause? Press play!