Gevoelige of pijnlijke borsten en de overgang

In de perimenopauze, zo vanaf je 45ste levensjaar, beginnen de progesteron- en oestrogeenspiegels in je lichaam te dalen. In het begin schommelen de hormonen sterk en daalt progesteron sneller; er ontstaat een overschot aan oestrogeen ten opzichte van progesteron. 

Die hormoonschommelingen kunnen het klierweefsel in je borsten beïnvloeden, wat je borst(en) gespannen, pijnlijk of gevoelig kan maken. Zelfs zo pijnlijk dat je niet eens op je buik kunt liggen. Je kunt het voelen in beide borsten, in één borst of in een deel van de borst. Soms merk je het ook in je oksel of aan de binnenkant van je arm. Zo'n goedaardige aandoening in het klierweefsel in je borst noemen we mastopathie. Je voelt dan één of meer bobbels of onregelmatigheden in je borstweefsel.  

Naarmate je de menopauze nadert, neemt de hoeveelheid oestrogeen verder en sneller af. Het melksysteem in de borsten stopt en het klierweefsel krimpt, waardoor je borsten minder stevig zijn en kunnen gaan hangen maar ook veranderen in grootte en vorm. Ze zijn misschien minder vol dan eerst. 

Naast de hormoonschommelingen zijn er andere factoren die ook invloed kunnen hebben op je borsten en de pijn in je borst. Twee belangrijke oorzaken van gevoelige borsten zijn onvoldoende ondersteuning van het borstweefsel (door slecht passende beha’s) en hormoonsubstitutietherapie (bepaalde soorten en doseringen hormoontherapie vergroten de kans op pijnlijke borsten en borstkanker). Ook hormoonschommelingen als gevolg van mentale factoren, zoals angstige en sombere gevoelens en stress, kunnen hun weerslag hebben op je borsten. 

Veel vrouwen ervaren verschillende symptomen in de overgang, zoals opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen.

De volgende veranderingen in je borsten zijn een normaal onderdeel van de overgang: 

• Pijnlijke of gevoelige borsten en/of tepels 
• Gespannen borsten 
• Veranderingen in grootte en vorm van de borsten en/of tepel 
• Bobbeltjes op de borsten (opgezet of pijnlijk klierweefsel in de borst of oksel) 

Vaak komen de klachten rond je menstruatie opzetten, maar ook als de menstruatie is gestopt kun je nog zere borsten hebben. 

Als je last hebt van zere, gespannen of gevoelige borsten of tepels tijdens de overgang ben je absoluut niet de enige. Geschat wordt dat ruim de helft van de vrouwen dit op een moment in de overgang ervaart. Vaak ontstaat het in de perimenopauze, soms al voordat je überhaupt iets merkt aan je menstruatiepatroon.  

Na je laatste menstruatie neemt de gevoeligheid, spanning of pijn gewoonlijk af. De hormoonspiegels vinden in deze fase een nieuw evenwicht en je lichaam voelt langzaam maar zeker weer als dat van jou. Ook veel andere symptomen die typerend zijn voor de overgang verdwijnen langzaam weer.  

Neemt de pijn in je borsten na de menopauze niet af? Raadpleeg een arts om te onderzoeken of er een onderliggende oorzaak is.  

Heb je veel last van je borst? Je kunt de pijn snel verlichten met een normale pijnstiller van de apotheek of supermarkt. Gebruik dit wel bij wijze van uitzondering. Daarnaast helpen de volgende tips op de langere termijn: 

• Ondersteun je borsten. Wist je dat naar schatting 70 procent van de vrouwen de verkeerde behamaat draagt? Het dragen van (sport)beha’s die jouw borsten goed ondersteunen, maakt een wereld van verschil.  
• Stop of minder met roken en cafeïne. Studies tonen aan dat beide factoren een rol spelen bij borstpijn. Veel vrouwen merken verschil als ze hiermee stoppen. 
• Drink minder of geen alcohol. De lever verkiest het afbreken van alcohol boven dat van gebruikte oestrogenen, waardoor deze langer in het lichaam blijven rondzwerven en oestrogeendominantie in stand houden. Ook uitdroging speelt een belangrijke rol. Dat heeft invloed op de pijn in je borst. Minderen of stoppen met alcohol kan de borstpijn dus verzachten.  
• Eet voldoende vezels. Vezels (groente, fruit, noten, zaden en volkoren producten) zijn onmisbaar voor een gezonde darmflora en een gezonde darmflora ondersteunt een gezonde hormoonbalans. Alles is verbonden! 
• Eet 500 gram groente, met name groene bladgroenten. Groene bladgroenten (zoals spinazie, broccoli en boerenkool) ondersteunen de lever en een gezonde lever is belangrijk voor de afbraak van gebruikte oestrogenen.  
• Drink genoeg water en eet minder zout. Te weinig vocht of het vasthouden van vocht kan de pijn in je borsten verergeren. 
• Vermijd xeno-oestrogenen. Deze stoffen verstoren het hormonale evenwicht. Je vindt xeno-oestrogenen onder andere in cosmetica, plastic, schoonmaakmiddelen huidverzorging en voeding. 
• Gebruik supplementen om de pijn te verzachten. Sommige vrouwen geven aan minder last te hebben van hun borsten met een visoliesupplement. Ook teunisbloemolie wordt door veel vrouwen gebruikt. Beide supplementen bevatten essentiële vetzuren die normale borsten ondersteunen.