Hormoontherapie en de overgang
Tijdens de overgang schommelen en dalen de oestrogeen- en progesteronspiegels in je lichaam. Hoe groter die schommelingen zijn, hoe meer je daarvan merkt. Denk aan opvliegers, stemmingswisselingen of slaapproblemen. Bij hevige, hormonale klachten kan hormoontherapie (HT/HST) helpen: een behandeling die de hormoonspiegels stabiliseert, waardoor klachten kunnen afnemen of verdwijnen.
Hormoontherapie kan overgangsklachten voor veel vrouwen snel en veilig verlichten. - Dr EAH Knauff, gynaecoloog
Hoe werkt hormoontherapie?
Hormoontherapie vult de geslachtshormonen (oestrogeen en progesteron) in je lichaam aan gedurende de periode waarin je hormoonspiegels schommelen en dalen. Het stabiliseert zo de hormoonspiegels en vermindert schommelingen, waardoor de hormonale klachten sterk verminderen of zelfs volledig verdwijnen.
Voor veel vrouwen is dat een verademing. Zo geven ze aan dat ze beter slapen, geen opvliegers meer hebben, vaginale droogheid is afgenomen, spieren en gewrichten minder pijn doen en ze weer vrolijk en energiek zijn. Oftewel: het helpt je een stuk relaxter door de overgang.
Bij hormoontherapie worden beide vrouwelijke geslachtshormonen aangevuld: oestrogeen (oestradiol) en progesteron. De aanvulling van oestrogeen vermindert de hormonale klachten die je in de overgang ervaart. Progesteron beschermt je daarnaast tegen de opbouw van te veel baarmoederslijmvlies (als gevolg van de oestrogeentoediening). Dat is belangrijk, want een overschot kan hevige bloedingen veroorzaken en de kans op baarmoederkanker vergroten. Zit je in de postmenopauze of heb je geen baarmoeder? Dan is progesteron niet nodig.
Samen met de arts ga je op zoek naar de juiste dosering hormonen die je klachten doet verdwijnen of verminderen. De dosering bouw je langzaam op. Het kan een paar maanden duren voordat je de geschikte vorm en dosis hebt gevonden. Over het algemeen adviseren artsen om na vijf jaar te beginnen met het afbouwen met HST.
Waar helpt hormoontherapie bij?
Sinds de jaren ‘60 wordt hormoontherapie veel gebruikt als behandeling voor het verlichten van overgangsklachten. Verschillende internationale organisaties, zoals de North American Menopause Society, bevelen de behandeling aan als de beste keus bij (vasomotore) klachten, zoals opvliegers, tijdens de overgang. Na enkele dagen kunnen de eerste klachten al verminderen. Hormoontherapie kan helpen bij:
- Vasomotore klachten (opvliegers en nachtzweten)
- Vaginale klachten, zoals droogheid, jeuk of pijn
- Botontkalking (en het voorkomen daarvan)
- Slaapproblemen
- Bij sommige vrouwen kunnen ook andere klachten verminderen, zoals hevige menstruele bloedingen, migraine en mentale klachten (denk aan stemmingswisselingen, stress en somberheid)
Wat zijn de risico’s en bijwerkingen?
Hormoontherapie wordt door specialisten gezien als de meest effectieve behandeling bij overgangsklachten, maar het brengt wel enkele risico’s met zich mee. De risico’s gelden overwegend voor vrouwen die later in de overgang met de behandeling starten. Dat zijn:
- Verhoogd risico op borstkanker en baarmoederkanker bij langdurig gebruik (vijf jaar of langer).
- Licht verhoogd risico op ziekte van hart of bloedvaten (zoals trombose).
- Licht verhoogd risico op een beroerte. Rook je, heb je een hoge bloeddruk of een te hoog cholesterol? Dan is de kans veel groter.
Hormoontherapie wordt daarnaast afgeraden bij vrouwen met (een voorgeschiedenis van) borstkanker, hormonale kanker, herseninfarct, trombose, leverziekten en abnormaal vaginaal bloedverlies.
Bijwerkingen van hormoontherapie
Als gevolg van het toenemen van de hormoonspiegels en/of het vinden van de juiste dosis hormonen kunnen in de eerste maanden van de behandeling enkele bijwerkingen optreden:
- Hoofdpijn
- Misselijkheid
- Doorbraakbloedingen
- Gespannen of gevoelige borsten
Welke vormen hormoontherapie zijn er?
Hormoontherapie komt in verschillende toedieningsvormen (zoals tabletten, zalven en ovules) en kan zowel bio-identieke als synthetische varianten van oestrogeen en progesteron bevatten.
De keuze voor de toedieningsvorm en de vorm van oestrogeen en/of progesteron hangt van verschillende factoren af, zoals de aard van je klachten. De meeste behandelingen die worden voorgeschreven, bevatten bio-identiek oestrogeen (oestradiol). Bio-identiek oestradiol werkt precies hetzelfde als het oestradiol dat je als vrouw zelf aanmaakt.
Daarnaast bevat het vaak bio-identiek progesteron of synthetisch progestageen (zoals levonorgestrel of dydrogesteron). Welke vorm bij wie aanslaat, is niet te voorspellen. De één reageert beter op bio-identieke hormonen, de ander juist op synthetische of een combinatie van beide.
Wat als je geen HST kan/wil gebruiken?
Als je niet wilt of kunt kiezen voor hormonen, kun je op andere manieren je hormoonhuishouding tijdens de overgang ondersteunen en zo klachten verminderen. Je kunt kiezen voor hormoonvrije medicatie (bijvoorbeeld bij gewichtstoename of opvliegers).
Daarnaast kunnen hoogwaardige voedingssupplementen invloed hebben op de aanmaak, omzetting of afbraak van hormonen, waardoor er een beter evenwicht ontstaat*. Hormoontherapeuten raden aan om in ieder geval magnesium, omega 3, vitamine D en een vitaminen- en mineralencomplex te overwegen.
Ook zijn er supplementen die kunnen helpen bij het verlichten van specieke klachten, zoals Solgar® MenoPrime bij opvliegers en prikkelbare gevoelens of Solgar® Herbal Female Complex bij menstruatiestoornissen*. Ook een gezonde leefstijl heeft een niet te onderschatten invloed op je gezondheid tijdens de overgang.
*Gezondheidsclaim in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.
Wat weten we nu over de gezondheidsrisico’s en voordelen van hormoontherapie?
Last van klachten tijdens de overgang? Hormoontherapie kan helpen. Maar wat weten we nu over de behandeling? Wat zijn de risico’s en de gezondheidsvoordelen?
FAQ
Kan ik bij SeeMe-nopause ook bio-identieke hormoontherapie bestellen?
Op dit moment bieden we nog geen hormoontherapie aan. We werken er hard aan om dit beschikbaar te maken. Afhankelijk van de wetgeving en mogelijkheden bekijken we de opties om hormoontherapie met synthetische hormonen evenals volledig bio-identieke medicatie aan te bieden.
Wie is SeeMe-nopause?
SeeMe-nopause is een initiatief van een groep vrouwen en onderdeel van eHealth Ventures Group. Een toonaangevende organisatie in de digitale gezondheidsbranche met platformen in veertien landen.
Samen met een team van artsen en menopauzespecialisten maken we informatie, supplementen en binnenkort ook behandelingen toegankelijk. Zo heb jij alle tools om prettiger door de overgang te gaan. Meer over ons.
Hoe weet ik of jullie informatie betrouwbaar is?
Onze adviezen zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en worden altijd gecontroleerd door een onafhankelijke medische adviesraad. Zo helpen we jou veilig en verantwoord door de overgang.
Wat kan ik aan mijn overgangsklachten doen?
Je kunt jouw klachten op verschillende manieren verlichten, ook als je denkt dat ze er nu eenmaal bijhoren. Dit kan al door gezonder te eten, voldoende te bewegen en meer te ontspannen. Leefstijl en voeding spelen een aanzienlijke rol bij een prettige overgang. Daarnaast kunnen supplementen je gezondheid bevorderen. Bij milde of ernstige klachten kunnen medische behandelingen, waaronder hormoontherapie, ondersteuning bieden. We werken er hard aan om deze behandelingen, met productadvies van een arts, beschikbaar te maken via SeeMe-nopause. Meer over behandelingen.
Bronnen
- Hendriks, N. (2019). The Menopause Taboo: How To Navigate Through Menopause Safely With Body Identical Hormones.
- Briden, L. (2021). Hormone Repair Manual: Every Woman’s Guide to Healthy Hormones After 40
- NHG-werkgroep. (2022). NHG-richtlijnen: de overgang. https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/de-overgang.
- The North American Menopause Society. (2022). Hormone therapy position statement. https://menopause.org/wp-content/uploads/professional/nams-2022-hormone-therapy-position-statement.pdf.
- Harvard School of Public Health. (2023). Hormone therapy benefits may outweigh risks for many younger menopausal women. https://hsph.harvard.edu/news/hormonal-therapy-menopause/
- Mikkola TS, Savolainen-Peltonen H, Venetkoski M, Ylikorkala O. (2017). New evidence for cardiac benefit of postmenopausal hormone therapy. Climacteric. PMID: 28042727.
- Canonico M, Carcaillon L, Plu-Bureau G, Oger E, Singh-Manoux A, Tubert-Bitter P, Elbaz A, Scarabin PY. (2016). Postmenopausal Hormone Therapy and Risk of Stroke: Impact of the Route of Estrogen Administration and Type of Progestogen. PMID: 27256671.
- Lega IC, Fine A, Antoniades ML, Jacobson M. (2023). A pragmatic approach to the management of menopause. https://www.cmaj.ca/content/195/19/E677
- Zhang GQ, Chen JL, Luo Y, Mathur MB, Anagnostis P, Nurmatov U, Talibov M, Zhang J, Hawrylowicz CM, Lumsden MA, Critchley H, Sheikh A, Lundbäck B, Lässer C, Kankaanranta H, Lee SH, Nwaru BI. (2021). Menopausal hormone therapy and women's health: An umbrella review.PMID: 34339416.
- Bailey E, Seladi-Schulman J. Medical News Today. (2023). Menopause: New study lists the benefits of hormone replacement therapy. https://www.medicalnewstoday.com/articles/managing-menopause-hormone-therapy-is-back#Benefits-of-HRT-menopause-treatment
- “The 2022 Hormone Therapy Position Statement of The North American Menopause Society” Advisory Panel. (2022). The 2022 hormone therapy position statement of The North American Menopause Society. PMID: 35797481.
89059736001
02-11-2023
