Pijnlijke gewrichten en de overgang
Schommelt de hoeveelheid oestrogeen in je lichaam, dan merk je dat vaak aan je gewrichten, spieren en botten. Zo kun je stijve of stramme handen, pijnlijke knieën of schouders ervaren. 40 procent van de vrouwen heeft tijdens de overgang last van gewrichtsklachten, soms al vóór andere symptomen en vóór de laatste menstruatie.
Ik lijk wel bejaard, zo stijf. Vooral ‘s morgens. Hopelijk gaat het gauw weg. - Ellen (52 jaar)
Wat gebeurt er in je lichaam?
Als je in de overgang komt en zowel de hoeveelheid oestrogeen als progesteron dalen, ervaren veel vrouwen uiteenlopende symptomen, zoals opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen. Een natuurlijk proces waarbij je lichaam na verloop van tijd vanzelf weer een nieuwe hormonale balans vindt.
Vaak gaan die hormoonschommelingen niet onopgemerkt voorbij. Zo zorgt oestrogeen onder andere voor een soepel en sterk lichaam; het houdt je kraakbeen gezond en flexibel en voorkomt afbraak. Als de hoeveelheid oestrogeen daalt of schommelt, wordt het kraakbeen dunner en worden de slijmvliezen van de gewrichten minder vochtig. En dat merk je: gewrichten kunnen over elkaar heen gaan schuren en dat kan pijn, irritatie of ontstekingen veroorzaken. Dat kan overal pijntjes veroorzaken, maar met name de kleine gewrichten zijn hier de dupe van, zoals je handen, polsen en vingers.
Andere oorzaken voor pijnlijke gewrichten
Er zijn ook een andere factoren die spier- en gewrichtsklachten kunnen veroorzaken, zoals een verminderde werking van de schildklier. Daarnaast kan een tekort aan oestrogeen een rol spelen bij de ontwikkeling van artrose. Raadpleeg bij langdurige stijfheid of pijn een arts om te onderzoeken wat de oorzaak is en wat je eraan kunt doen.
De overgang en botontkalking
Ook je botten lijden op den duur onder de dalende oestrogeenspiegels. De daling van het hormoon is verbonden aan verlies van calcium, de stof die verantwoordelijk is voor de botdichtheid. Daalt het oestrogeen, dan neemt ook langzaamaan de hoeveelheid calcium af. Er onstaat botontkalking. Daar merk je niet direct iets van, maar 'onder de oppervlakte' verliezen je botten aan kracht en vergroot het risico op botbreuken.
Calcium stimuleert daarnaast de productie van collageen, wat de conditie van het kraakbeen en de botten op peil houdt. Minder calcium betekent dus ook minder collageen en dus minder sterke botten en weefsels. Oestrogeen, calcium en collageen hangen dus nauw met elkaar samen. Zonder de juiste aanpassingen in je leefstijl en/of voeding duurt het verlies van calcium ongeveer tien jaar. Voor iemand met een gezond lichaam (een lichaam dat voldoende beweegt, weinig stress heeft en gezond eet) kan dit veel langer duren.
Wat kun je zelf doen?
Dat de hormoonspiegels gaan dalen, is een feit. Maar met een gezonde leefstijl houd je spieren, botten en gewrichten nog lang sterk. Van de volgende tips is bekend dat ze klachten aan botten, spieren en gewrichten kunnen voorkomen en zelfs terugdraaien.
- Beweeg dagelijks, ook als het vervelend aanvoelt. Verkies sporten met weinig impact, zoals yoga, wandelen of zwemmen (maar bijvoorbeeld ook tuinieren), boven sporten als hardlopen of boksen.
- Ook krachttraining is een aanrader. Door druk op de botten uit te oefenen, versterk je niet alleen de spieren maar ook de botten. Belaste botten maken ter compensatie meer bot aan.
- Eet veel groente en fruit. Groene bladgroenten bevatten veel magnesium wat goed is voor je gewrichten.
- Eet voldoende omega 3-vetten. Omega 3 is belangrijk om de vetzuren in de cellen op orde te houden. Eet twee keer per week vette vis (zalm, makreel, haring). Krijg je alsnog niet genoeg binnen? Een supplement kan ook uitkomst bieden.
Ondersteun je lichaam
Heb je last van gewrichtspijn tijdens de overgang? Supplementen kunnen helpen je gewrichten soepel te houden. Bekijk welke supplementen bij je passen.
Welke behandelingen kunnen helpen?
De belangrijkste tip blijft om regelmatig te sporten, voldoende eiwitten binnen te krijgen en gezond te eten. Dit verkleint de kans op klachten. Helpt dat niet voldoende? Dan kunnen ontstekingsremmende pijnstillers helpen.
Hormoonvrije medicatie
Ontstekingsremmende pijnstillers zijn erop gericht om gewrichtspijn (snel) te verlichten. Denk hierbij aan Celebrex, Arcoxia of Indometacine. Deze medicijnen bevatten werkzame stoffen die gericht zijn op het blokkeren van de enzymen die ontstekingen veroorzaken. Ze verlichten de pijn en verminderen de zwelling, waardoor je gewrichten soepeler aanvoelen.
Blijven bewegen is het beste medicijn, zelfs als het stroef gaat. In combinatie met de juiste supplementen heb ik minder pijn. – Andrea (55 jaar)
Supplementen bij pijnlijke gewrichten
Met de juiste ondersteuning kun je je gewrichten soepel houden. Solgar® Omega 3 Triple Strength bijvoorbeeld bevat een essentiële bouwstof die ontstekingsremmend werkt. Voor een bredere ondersteuning bevat Ultimate Bone Support een mix van vitamine D3, K2, calcium, magnesium, mangaan, borium, koper en zink. Deze bouwstenen bevorderen de botgezondheid en kunnen helpen bij het voorkomen van gewrichtsklachten.*
*Gezondheidsclaim(s) in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.
Kan hormoontherapie helpen?
Hormoontherapie vult tijdelijk de geslachtshormonen oestrogeen en progesteron aan, die tijdens de overgang afnemen. Dit kan klachten zoals opvliegers, nachtelijk zweten en vaginale droogheid verlichten. Heb je naast pijnlijke gewrichten ook andere overgangsklachten? Dan is hormoontherapie misschien iets voor jou.
Bronnen
- Bello AE, Oesser S. (2006). Collagen hydrolysate for the treatment of osteoarthritis and other joint disorders: a review of the literature. PMID: 17076983.
- The North American Menopause Society. (2021). Management of osteoporosis in postmenopausal women: the 2021 position statement of The North American Menopause Society. https://journals.lww.com/menopausejournal/fulltext/2021/09000/management_of_osteoporosis_in_postmenopausal.3.aspx.
- The North American Menopause Society. (2001). The role of calcium in peri-and postmenopausal women: consensus opinion of The North American Menopause Society. https://journals.lww.com/menopausejournal/abstract/2001/03000/the_role_of_calcium_in_peri_and_postmenopausal.3.aspx.
- Magliano M. (2010). Menopausal arthralgia: Fact or fiction. PMID: 20537472.
- NHG-werkgroep: Janssens HJEM, Lopuhaä DE, Schaafstra A, Shackleton DP, Van der Helm-Van Mil AHM, Van der Spruit R, Van Peet PG, Wiersma, Tj, Woutersen-Koch H. (2017). Artritis. https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/artritis
Een relaxte overgang begint hier
Krijg de tools die je nodig hebt om relaxter door de overgang te gaan en je lichaam beter te begrijpen. Met tips en inzichten van experts en herkenbare verhalen van andere vrouwen. Press play, not pause.
Tips en advies
Afvallen in de overgang? Een menopauzespecialist legt uit hoe je op gewicht blijft
Wat je kunt doen als je wilt afvallen in de overgang (en wat je tegenstaat).
7 veelgehoorde opvattingen over de overgang die niet waar zijn
We ontkrachten zeven veelgehoorde opvattingen over de overgang.
Leptineresistentie in de overgang: wat zijn de signalen en wat kun je eraan doen?
In de overgang heb je door de schommelende hormoonspiegels meer kans op leptineresistentie insuline. Wat houdt dat in? En wat zijn de signalen?
FAQ
Ik heb last van pijnlijke gewrichten, wat kan ik doen?
Schommelt de hoeveelheid oestrogeen in je lijf, dan kun je dat merken aan je botten en gewrichten. Het belangrijkste? Blijf bewegen, ook als het stroef of moeizaam gaat. Als je minder beweegt, wordt de pijn of stijfheid alleen maar erger. Meer over gewrichtspijn.
