Hoogwaardige supplementen Wetenschappelijke informatie Praktische adviezen van experts

Artrose

Artrose en de overgang

Na de laatste menstruatie, die voor veel vrouwen rond het 50ste levensjaar plaatsvindt, vergroot de kans op artrose. Dat is mogelijk te verklaren door de lage oestrogeenspiegels in het lichaam. Oestrogeen houdt immers het kraakbeen en de botten gezond, sterk en soepel. Wat je merkt en hoe dit zich ontwikkelt, verschilt per persoon. Wel zie je vaak dat het na verloop van tijd verergert. Door aanpassingen in je leefstijl en eetgewoontes kun je ervoor zorgen dat je er zo min mogelijk last van hebt. Hoe houd je lijf en leden in goede conditie?

Denk je dat de overgang voorbij is, krijg je artrose. Ik dacht dat dat een oude mensen ziekte was. - Annette (60 jaar)

In Nederland hebben bijna 1,5 miljoen mensen dagelijks last van artrose. Het merendeel daarvan is vrouw, wat mogelijk te wijten is aan de lage oestrogeenspiegels tijdens de overgang.

Wat gebeurt er in je lichaam?

Artrose is een aandoening waarbij het kraakbeen in het gewricht verslechterd waardoor gewrichten pijnlijk en stijf worden. Ook kan het bot bij het gewricht veranderen. De gewrichten zelf slijten dus niet, maar wel de factoren eromheen, waardoor je gewrichten minder soepel kunnen bewegen.

Als tijdens de overgang de vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progesteron dalen, kan dit gevolgen hebben voor het kraakbeen. Oestrogeen houdt het kraakbeen gezond en sterk en de slijmvliezen vochtig. Als de hoeveelheid oestrogeen in het lichaam daalt, kan het kraakbeen dunner worden en de slijmvliezen droger (dat kun je bijvoorbeeld ook merken aan je ogen, vagina of mond).

Die afname heeft invloed op je gewrichten. Het laagje kraakbeen tussen de botten verslechterd - het wordt dunner en minder glad – en de gewrichten schuren over elkaar heen. Dat veroorzaakt pijn, irritatie of ontstekingen.

Hoewel de rol van de geslachtshormonen in het ontwikkelen van artrose volgens de wetenschap nog niet buiten kijf staat, lijkt de overgang wel een rol te spelen. Het is aangetoond dat oestrogeen de botten, gewrichten en het kraakbeen gezond houdt, en we zien dan ook dat veel vrouwen na de menopauze artrose of gewrichtspijn ontwikkelen.

Hoe herken je artrose?

Tijdens de overgang kun je onder andere last hebben van pijnlijke heupen, vingers of knieën. Deze lichamelijke pijntjes duiden niet per se op artrose, maar kunnen wel een indicatie zijn dat er meer aan de hand is. Je herkent artrose aan de volgende kenmerken:

Pijnlijke gewrichten (met name de nek, onderrug, knieën, heupen, handen/vingers en grote teen), de pijn neemt vaak toe als het gewricht meer wordt belast
Stijfheid in de gewrichten, met name bij het opstaan
Moeite met bewegen
Verminderde flexibiliteit
Als het gewricht is ontstoken kan het rood, gezwollen, pijnlijk en/of warm zijn

Andere oorzaken voor artrose tijdens de overgang

Daarnaast kunnen andere factoren betrokken zijn bij het ontstaan van artrose, al dan niet gecombineerd. Denk aan blessures, overgewicht, sporten die je gewrichten belasten, lichamelijk zwaar werk, een botbreuk, een aangeboren afwijking van het gewricht en erfelijkheid.

Wat kun je zelf doen?

Artrose is niet te genezen, maar met de juiste aanpassingen kun je er wel minder last van ondervinden (of als je er nog geen last van hebt: het voorkomen).

Het allerbelangrijkste? Beweeg elke dag je lichaam. Het is bewezen dat beweging veel invloed heeft op het soepel en krachtig houden van je lijf, zo ook de botten en gewrichten. Ook al voelt het misschien ongemakkelijk of stijfjes in het begin, bewegen helpt. Met name spierverstevigende sporten met een lage impact zijn goed voor je lijf, zoals pilates of yoga, fietsen, zwemmen of aquarobics.
Sta elk uur op. We hebben er, met name in kantooromgevingen, een handje van om een groot deel van de dag te zitten. Maar ons lichaam wordt daar allesbehalve vrolijk van. Sta dus vaker op (als het even kan elke 30 minuten), las wandelende meetings in en maak er een gewoonte van om na de lunch een blokje om te gaan.
Eet gezond en gevarieerd. Kraakbeen heeft voedingsstoffen nodig om gezond en sterk te blijven. Bij een tekort aan voedingsstoffen delft het vaak het onderspit, omdat het lichaam geen prioriteit geeft aan het gezond houden van het kraakbeen. Zorg dus dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt en vul eventueel aan met een multivitaminen- en mineralencomplex.
Extra belangrijk is omega 3, omdat vetzuren een rol spelen bij het verminderen van ontstekingen.
Heb je overgewicht? Probeer wat kilo’s kwijt te raken. Een gezond lichaamsgewicht betekent minder belasting voor de botten en gewrichten.

Welke behandeling kan helpen bij artrose?

Je kunt artrose helpen voorkomen door regelmatig te bewegen en gezond te eten. Maar soms is de pijn zo vervelend dat je medicijnen nodig hebt om de dag goed door te komen. In dat geval kunnen ontstekingsremmende pijnstillers helpen bij het verminderen van vervelende gewrichtspijn. Ze gaan de ontsteking tegen en verminderen de zwelling. Denk bijvoorbeeld aan ibuprofen of naproxen. Voor sterkere pijnstillers kun je contact opnemen met je huisarts.

Supplementen bij artrose

Supplementen kunnen helpen de pijn en ontstekingen bij artrose te verminderen. Magnesium Citrate van Solgar® ontspant de spieren en vermindert ontstekingen. Ultimate Bone Support bevat essentiële bouwstenen zoals D3, K2, calcium, magnesium en zink, die de botgezondheid ondersteunen en gewrichtsklachten kunnen verlichten of voorkomen.*

*Gezondheidsclaim(s) in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.

Bekijk supplementen

Door regelmatig te wandelen en meer aandacht te besteden aan mijn magnesiuminname, voel ik me 's ochtends veel minder stijf. – Josie (52 jaar)

Kan hormoontherapie helpen?

Hormoontherapie (HST) vult tijdelijk de geslachtshormonen aan die tijdens de overgang afnemen. Het kan helpen bij hevige klachten zoals opvliegers en mentale klachten. Heb je naast artrose last van overgangsklachten? Dan kan hormoontherapie een optie zijn.

Meer over hormoontherapie

Bronnen

de Klerk BM, Schiphof D, Groeneveld FP, Koes BW, van Osch GJ, van Meurs JB, Bierma-Zeinstra SM. (2009). No clear association between female hormonal aspects and osteoarthritis of the hand, hip and knee: a systematic review. PMID: 19608726.
Karsdal MA, Bay-Jensen AC, Henriksen K, Christiansen C. (2012). The pathogenesis of osteoarthritis involves bone, cartilage and synovial inflammation: may estrogen be a magic bullet? PMID: 23024184.
Molendijk E, Schiphof D, Oei EHG, de Vos RJ, Bos PK, van Meurs JBJ, Lubberts E, Zillikens MC, van der Eerden BCJ, Kavousi M, Schouten BWV, de Rooij-Duran MIB, Bierma-Zeinstra SMA. (2022). Accelerated menopausal changes as human disease model 'FOCUM' for the development of osteoarthritis and other degenerative disorders: protocol for a prospective cohort study. PMID: 36375984.
Centers for Disease Control and Prevention. (2020). Osteoarthritis (OA). https://www.cdc.gov
Kemmler W, Shojaa M, Kohl M, von Stengel S. (2020). Effects of Different Types of Exercise on Bone Mineral Density in Postmenopausal Women: A Systematic Review and Meta-analysis. PMID: 32785775.
Waller B, Munukka M, Rantalainen T, Lammentausta E, Nieminen MT, Kiviranta I, Kautiainen H, Häkkinen A, Kujala UM, Heinonen A. (2017). Effects of high intensity resistance aquatic training on body composition and walking speed in women with mild knee osteoarthritis: a 4-month RCT with 12-month follow-up. PMID: 28263901.