Droge mond en veranderde smaak tijdens de overgang

De overgang wordt gekenmerkt door hormonale veranderingen, vooral oestrogeen schommelt sterk. Deze schommelingen kunnen verschillende processen verstoren en zo tot klachten leiden. Zo speelt oestrogeen een rol bij de productie van speeksel en gezonde slijmvliezen in de mond. Eigenlijk net zoals het een rol speelt bij een gezonde en vochtige vagina. 

Als oestrogeen tijdens de overgang daalt, kan dit de speekselproductie beïnvloeden waardoor je een droge mond kunt hebben. Die verminderde speekselproductie kan vervolgens leiden tot een verandering in de perceptie van smaak. Veel vrouwen geven aan een zoute, bittere of metaalachtige smaak te proeven waardoor niks je meer smaakt. 

Dat zit zo: speeksel helpt om voedsel af te breken in afzonderlijke chemicaliën. Je smaakpapillen detecteren deze chemicaliën als verschillende smaken. Als je mond droger is, verandert je smaak. 

Ook stress en angstige of sombere gevoelens zijn belangrijke triggers van een droge mond, aangezien het de werking van het zenuwstelsel kan beïnvloeden en zo de speekselproductie kan verminderen. Een droge mond kan daarnaast een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen, zoals antidepressiva, en een gevolg van roken. 

Veel vrouwen ervaren verschillende symptomen in de overgang, zoals opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen.

Hoewel grootschalig en wetenschappelijk onderzoek ontbreekt, zijn er een aantal dingen bekend over een droge mond en de overgang. Zo blijkt uit een onderzoek van de Amerikaanse voedingsdeskundige Emma Bardwell i.s.m. Pink Lady (je weet wel, van de appels) dat ruim 40 procent van de vrouwen enige veranderingen in de mond ervaart tijdens de overgang. Ruim 2000 vrouwen maakten deel uit van het onderzoek. 90 procent had geen idee dat hormonale veranderingen een rol konden spelen. 

Uit een ander kleinschalig onderzoek blijkt dat de smaakfunctie verder afneemt in de postmenopauze. En hoewel de overgang een rol kan spelen, lijkt ook het proces van veroudering zelf een duit in het zakje te doen – zowel bij vrouwen als bij mannen. Hoe ouder je wordt, hoe meer smaakpapillen afnemen waardoor je smaken minder intens ervaart. 

Hoe kun je goed voor je mond zorgen en weer genieten van de smaak van je kopje koffie? 

• Verzorg je mond goed. Twee keer per dag poetsen en flossen helpt een droge mond voorkomen en houdt de mond gezond. Een droge mond vergroot immers de kans op tandplak. Spoelen met mondwater is niet per se nodig. Wil je toch spoelen? Kies voor een milde mondspoeling zonder alcohol. 

• Vermijd uitdroging. Beperk het gebruik van cafeïne, alcohol en tabak, aangezien deze stoffen de mondvochtigheid kunnen verminderen. Drink ook genoeg water. Dat klinkt voordehandliggend, maar als je veel vocht verliest (bijvoorbeeld bij opvliegers of nachtzweten), veroorzaakt dat een droge mond. 

• Eet meer voedsel dat rijk is aan probiotica. Probiotica ondersteunt de goede bacteriën in je darmen en mond. Denk bijvoorbeeld aan gefermenteerde producten zoals kimchi, kombucha, zuurkool en tempeh, maar ook kefir, yoghurt, karnemelk en zuurdesem.  

• Gebruik hoogwaardige supplementen. Bepaalde tekorten kunnen een droge mond of gekke smaak in de mond triggeren, zoals een tekort aan zink. Zink helpt bij het aanmaken van een eiwit dat helpt bij de productie van nieuwe smaakpapillen. Ook een tekort aan B-vitamines, ijzer, koper en foliumzuur kunnen een metaalsmaak veroorzaken.  

• Raadpleeg de apotheker. Er zijn verschillende producten verkrijgbaar in de apotheek die kunnen helpen bij een droge mond. Niet alles werkt voor iedereen, dus lees je goed in en laat je goed adviseren. 

• Hormoontherapie kan helpen. Een droge mond komt mogelijk minder vaak voor bij vrouwen die HST gebruiken. Als overgangsklachten je leven belemmeren en bovenstaande aanpassingen niet helpen, raadpleeg een arts om je medische opties te verkennen.