Slecht slapen en de overgang

Naast veelvoorkomende klachten zoals opvliegers en stemmingswisselingen, staan ook slaapproblemen bovenaan het lijstje van overgangssymptomen die veel vrouwen ervaren. Je slaap wordt sterk beïnvloed door verschillende hormonen. Wanneer je hormonen tijdens de overgang schommelen en dalen, kan dat je nachtrust verstoren. Je kunt merken dat je slecht of onrustig slaapt, moeite hebt met in slaap vallen of juist steeds te vroeg wakker wordt. Vooral progesteron en het stresshormoon cortisol spelen hierbij een rol. 

Tijdens de overgang neemt progesteron, een hormoon met een slaapopwekkend en kalmerend effect, af. Dat zorgt ervoor dat je minder goed in slaapt valt en/of ‘s nachts vaker wakker wordt. Ook beïnvloedt het de luchtwegen en adem, wat adempauzes (slaapapneu) kan veroorzaken. Dat gebrek aan zuurstof maakt je wakker.  

Tenslotte daalt het gelukshormoon serotonine tijdens de overgang (wat je ook kunt merken aan je stemming). Serotonine wordt ‘s avonds omgezet in melatonine. Minder serotonine betekent minder melatonine en dat betekent op zijn beurt weer een minder goede nachtrust.  

Slaap is bij veel lichamelijke processen betrokken. Het zorgt ervoor dat hormonen en neurotransmitters goed hun werk kunnen doen, maar ook dat je gefocust, blij en veerkrachtig bent. Een nacht slecht of onrustig geslapen? Dan merk je dat vrijwel meteen. Je voelt je misschien somber of down of merkt dat je prikkelbaarder bent dan normaal. Daarnaast heb je minder energie (wat je ook kunt merken aan je stemming) en soms ook minder zin in seks. Ook je eetlust kan toenemen.  

Daarnaast zie je vaak dat vrouwen in de overgang overdag een laag cortisolniveau hebben (waardoor je je moe voelt) en ’s nachts een hoog cortisol (waardoor je juist niet in slaap valt). Het stresshormoon cortisol is de vijand van het slaaphormoon melatonine. Heb je veel stress of ga je door een hectische periode? Dan houdt dat de aanmaak van melatonine tegen, waardoor je slecht slaapt of helemaal niet kunt slapen en naar het plafond ligt te staren.  

Een slechte nachtrust of slapeloosheid kan ook verband hebben met andere factoren of overgangsklachten. Denk aan nachtelijke opvliegers, stress, weinig beweging of weinig daglicht.