Hartkloppingen in de overgang

Grote kans dat een harde, onregelmatige of hoge hartslag je onrustig maakt. Onnodig, gelukkig, want in veel gevallen zijn hartkloppingen onschuldig en is er niks aan de hand. Maar wat is die oorzaak van die hartkloppingen in de overgang? Waarom begint je hart plotseling sneller of heviger te bonzen? Je doet toch niets anders? 

Dat kan te maken hebben met de daling van de oestrogeenspiegel. Oestrogeen stuurt onder andere het zenuwstelsel en de kransslagader aan; de ader die zorgt voor de bloedtoevoer naar het hart. Als oestrogeen in het bloed toeneemt, wordt de ader wijder. Neemt het hormoon af, dan trekt de ader samen. Oestrogeenschommelingen kunnen dus hartkloppingen veroorzaken. 

Maar niet alleen je hormonen kunnen een oorzaak zijn van hartkloppingen, ook andere factoren en overgangsklachten kunnen een hoge hartstlag uitlokken, zoals stemmingswisselingen, opvliegers, stress en een hoge bloeddruk. Al met al een verklaarbare klacht die in de meeste gevallen ongevaarlijk is, maar waar je wel wat aan kunt doen. 

Veel vrouwen ervaren verschillende symptomen in de overgang, zoals opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen.

Als je hartkloppingen hebt, voel je je hart bonzen in je keel of borst. Dat kan zijn als je je inspant, maar dat hoeft niet. Je kunt ook hartkloppingen hebben in rust, bijvoorbeeld als je tv kijkt, in bed ligt of net wakker wordt. Je hart kan snel, hard of onregelmatig kloppen. Of een combinatie daarvan. Het kan ook dat het hart een slag lijkt over te slaan, vaak gevolgt door een harde hartslag.

Soms duren die hartkloppingen een paar seconde, soms een paar minuten. Vaak zetten ze ineens op en gaan ze ineens weer over, maar het kan ook dat ze juist geleidelijk beginnen en geleidelijk weer afnemen. Ook kun je snelle of onregelmatige hartkloppingen hebben zonder dat je je er überhaupt bewust van bent. Er is geen one beat fits all en elke ervaring is anders. 

Als je ze wel opmerkt, is het niet gek dat je daarvan schrikt en je zorgen maakt. De hartkloppingen kunnen je lijf ook het signaal geven dat er gevaar is. Je lijf komt in actie en maakt het stresshormoon cortisol aan, wat kan bijdragen aan meer hartkloppingen of andere overgangsklachten en -symptomen.

In veel gevallen zijn hartkloppingen onschuldig en is er niks aan de hand. Merk je naast de hoge hartslag ook één of meer van de onderstaande symptomen, zoek dan direct medische hulp.

• Drukkend of pijnlijk gevoel in/op de borst  
• Benauwd gevoel 
• Het gevoel dat je flauwvalt  
• Misselijkheid 
• Verlies van kleur in je gezicht 

Worden jouw hartkloppingen veroorzaakt door de overgang, dan ervaar je bovenstaande symptomen niet.

Vanaf het moment dat jouw hormonen beginnen te schommelen, kun je hartkloppingen ervaren. Dit kan dus al in de perimenopauze zijn. Zo’n 40 tot 50 procent van de vrouwen in de overgang geeft aan hartkloppingen te hebben. Sommigen hebben hier dagelijks last van, anderen hebben het af en toe. Het hart kan acht tot wel zestien slagen per minuut extra maken. En soms zelfs wel meer. Ook als je helemaal niks doet en gewoon rustig in je bed ligt. Geen wonder dat je schrikt en gauw opzoekt of het kwaad kan. 

We kunnen het niet vaak genoeg benadrukken: hartkloppingen zijn vaak onschuldig. Maar ze proberen te verminderen, is altijd een goed idee. Van een aantal dingen is bekend dat ze je hart en vaten kunnen ondersteunen:

• Pak vaker je rust. Angstige gevoelens en stress versterken hartkloppingen. Doe regelmatig iets dat je tot rust brengt, zoals een ademhalings- of mindfulnessoefening, het lezen van een boek of een wandeling in het bos. Dit helpt om stress te verminderen, waardoor je hartslag verlaagt en de kans op hartkloppingen afneemt.

• Let op je voeding. Voor een goede werking van de hartspier zijn verschillende mineralen onmisbaar, zoals calcium, magnesium en natrium. Eet dus gezond en gevarieerd of overweeg een voedingssupplement. 

• Stop of minder met alcohol, koffie, pittig eten en suiker. Deze producten triggeren hartkloppingen.

• Merk je op dit moment dat je hart intens klopt? Het helpt dan om te gaan zitten, rustig in en uit te ademen door je buik en aan iets positiefs te denken, zoals een plek waar je je fijn voelt of iemand waar je van houdt. Een rustige ademhaling verlaagt de aanmaak van cortisol en is zo direct van invloed op het hart.