Droge ogen en de overgang

Om goed te functioneren en, natuurlijk, goed te zien, hebben je ogen traanvocht nodig. Door te knipperen met je ogen wordt dat traanvocht dunnetjes en gelijkmatig over het oog verdeeld. Dat noemen we de traanfilm; het zorgt voor bescherming en houdt het oog glad en nat. Belangrijk dus.  

De geslachtshormonen oestrogeen en progesteron beïnvloeden de conditie van de slijmvliezen in het lichaam en daarmee de productie van alle onderdelen van de traanfilm, inclusief het traanvocht.  

Als de hormoonspiegels tijdens de overgang dalen en schommelen, kan dit dus effect hebben op de vochtigheid van de ogen. Hoe minder oestrogeen, hoe minder goed de slijmvliezen en het traanvocht hun werk kunnen doen. Met als resultaat dat je ogen droog en pijnlijk kunnen zijn. 

Veel vrouwen ervaren verschillende symptomen in de overgang, zoals opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen.

• Droog oogoppervlakte 
• Brandend of stekend gevoel 
• Rode ogen 
• Wazig zicht 
• Slijmafscheiding 
• Tranende ogen (als reactie op de droogte of irritatie), die weer tot extra droogheid leiden. 

Slijmvliezen komen overigens niet alleen in je ogen voor, maar ook je mond, neus, keel, longen en vagina. Ook die kunnen dus droger worden tijdens de overgang. Meer over vaginale droogheid. 

Uit onderzoek blijkt dat tot wel 80 procent van de vrouwen met overgangsklachten in meer of mindere mate last heeft van droge ogen, maar niet iedereen linkt dit aan de overgang. Een veelvoorkomend symptoom dus, dat tijdens elke fase kan optreden. Wel ziet men dat de klachten vaker en sterker optreden in de postmenopauze; de fase na de laatste menstruatie.  

Wat je ervan merkt, verschilt per vrouw. Voor sommigen voelen de ogen ongemakkelijk en droog, anderen hebben ook pijn en minder goed zicht. Ook blijkt dat vrouwen vaker last hebben van droge ogen dan mannen, wat te danken is aan de hormonale veranderingen die zich in het vrouwenlichaam afspelen. Maar dat betekent niet dat je dat maar voor lief moet nemen. Droge ogen zijn goed te behandelen door kleine aanpassingen te maken in je leefstijl en, indien nodig, met medicatie. 

Alles waar je ogen van gaan sprankelen, moet je doen, zo wordt gezegd. En daar zijn we het absoluut mee eens, figuurlijk én letterlijk. Zo zorg je voor je ogen tijdens de overgang: 

• Eet gezond en gevarieerd. Uit onderzoek blijkt dat met name zeaxanthine en luteïne, omega 3, vitamine C, E en zink goed zijn voor de ogen.  
• Vermijd apparaten die voor droogte zorgen, zoals de airco, föhn, maar ook de centrale verwarming. Zet regelmatig je ramen open voor wat frisse lucht. Ook een luchtbevochtiger kan een uitkomst zijn (of zet bakjes water op de radiator). 
• Knipper! Door te knipperen, met name als je veel naar een beeldscherm kijkt, houd je je ogen vochtig en schoon.   
• Bescherm je ogen tegen de wind en de zon met een goede fiets- of zonnebril. Fietsen of wandelen in de wind kan je ogen namelijk irriteren. 
• Hoewel het een tijdelijke oplossing is, kunnen bevochtigende oogdruppels of kunsttranen snel verlichting bieden.