Opgezette schildklier en de overgang

De schildklier bevindt zich aan de voorkant van de hals en is een orgaan dat schildklierhormonen, zoals thyroxine (T4) en trijoodthyronine (T3), maakt. Deze hormonen reguleren onder andere je stofwisseling, het cardiovasculaire systeem en je lichaamstemperatuur.  

Merk je tijdens de overgang een pijnlijke, opgezette of harde schildklier op? Het is goed om te weten dat dat geen direct symptoom van de overgang is, aangezien de zwelling niet wordt veroorzaakt door de afnemende geslachtshormonen oestrogeen en progesteron. In plaats daarvan is de directe oorzaak meestal een over- of onderactiviteit van de schildklier. 

Een schildklieronderfunctie treedt op wanneer de schildklier te weinig schildklierhormonen produceert, wat de stofwisseling vertraagt en symptomen zoals gewichtstoename, vermoeidheid en gevoeligheid voor kou kan veroorzaken. Er is sprake van een overactiviteit als de schildklier te veel schildklierhormonen produceert, wat de stofwisseling versnelt en symptomen zoals gewichtsverlies, nervositeit en hartkloppingen veroorzaakt. 

Veel vrouwen ervaren verschillende symptomen in de overgang, zoals opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen.

De hormonale schommelingen van oestrogeen en progesteron tijdens de overgang kunnen een indirecte oorzaak zijn van jouw schildklierproblemen of deze verergeren. Sommige studies suggereren dat zowel progesteron als oestrogeen de werking van schildklierhormonen kunnen beïnvloeden. De schildklier produceert het schildklierhormoon T4 dat moet worden omgezet in het actieve hormoon T3 om te functioneren. Progesteron ondersteunt bij de omzetting van het hormoon. Daarnaast kan een afname van oestrogeen de hoeveelheid vrij T4 in het bloed beïnvloeden.   

Andere indirecte oorzaken van een zwelling of vergroting van de schildklier als gevolg van een over- of onderproductie van schildklierhormonen zijn: een tekort of overschot aan voedingsstoffen (zoals jodium of selenium), een schildklierontsteking (thyreoïditis) en gebruik van bepaalde medicatie. Om de juiste behandeling te vinden, is het dus belangrijk om de indirecte oorzaak van jouw schildklierproblemen vast te stellen. 

Maar wat gebeurt er precies in het lichaam als de schildklier hard of opgezet is? Bij een schildklieroveractiviteit (of een te snelle schildklier) produceert de schildklier te veel hormonen. Dit leidt tot groei van het schildklierweefsel, waardoor je schildklier opzet.  

Bij een schildklieronderactiviteit (of een te trage schildklier) maakt de schildklier te weinig hormonen aan. Ook dan kan een zwelling ontstaan in het onderste halsgebied. Die zwelling wordt ook wel struma of krop genoemd. 

Veel symptomen van een schildklieraandoening lijken op de symptomen van de overgang, zoals gewichtstoename, vermoeidheid of haaruitval. Veel vrouwen beschouwen deze bijwerkingen daarom als normaal. Maar als een schildklieraandoening niet wordt herkend en behandeld, bijvoorbeeld omdat wordt aangenomen dat het door de overgang komt, kunnen de symptomen verergeren.  

Merk je dat je schildklier pijn doet of is opgezet? Raadpleeg dan zeker een arts. De arts kan een bloedtest doen om de aanwezigheid van schildklierhormonen in jouw bloed te controleren.  

Een vergrote schildklier verdwijnt meestal wanneer het overschot of gebrek aan schildklierhormonen in evenwicht wordt gebracht. Een tijdige diagnose en goede behandeling van een schildklieraandoening verbetert niet alleen de pijnlijke of opgezette schildklier, maar vermindert ook andere klachten die hiermee verband houden, zoals vermoeidheid, nervositeit en gewichtstoename. 

Er zijn aanwijzingen dat de klachten tijdens de overgang bij mensen met een schildklieraandoening ernstiger zijn. Ook vrouwen bij wie de schildkliermedicatie niet optimaal is ingesteld, kunnen vanwege de wederzijdse beïnvloeding van hormonen tijdens de overgang vaker en hevigere klachten hebben.  

Om toch op een relaxte manier door de overgang te gaan, is het belangrijk om hier goed met de arts over te communiceren. Bespreek openlijk jouw overgangsklachten met de arts en laat regelmatig jouw schildklierwaarden controleren om de medicatie optimaal in te stellen. 

Als je een opgezette schildklier hebt en vermoedt dat er iets mis is, is het belangrijk om naar de dokter te gaan en de nodige tests te laten uitvoeren. De behandeling is afhankelijk van jouw schildklierfunctie. Bij een te snelle schildklier worden medicijnen voorgeschreven die de hormoonproductie van de schildklier reguleren. Bij een trage schildklier worden schildklierhormoonpreparaten gebruikt om het hormonale evenwicht te herstellen.  

Daarnaast kunnen supplementen de hormoonhuishouding tijdens de overgang en de functie van de schildklier ondersteunen. Slik niet zomaar iets (met name als je medicatie gebruikt), maar overleg met je arts bij welke hoogwaardige supplementen jij baat hebt.