Hoofdpijn en de overgang

Inmiddels weten we dat hoofdpijn tijdens de overgang verband houdt met de hormonale veranderingen die je lichaam in deze levensfase doormaakt. Eigenlijk net zoals tijdens je menstruatiecyclus hormonen hoofdpijn kunnen triggeren. Vaak worden de klachten veroorzaakt door het plotseling dalen of stijgen van het hormoon oestrogeen ten op zichte van progesteron. 

Als de oestrogeenspiegel sterk fluctueert, kan dit de communicatie tussen de hersenen en de eierstokken belemmeren. De hypofyse (een kleine hormoonklier onder de hersenen) stuurt dan extra FSH-hormoon naar de eierstokken. Dat kan hoofdpijn veroorzaken.  

Ook andere factoren (die al dan niet door de overgang worden veroorzaakt) kunnen een rol spelen bij het opkomen van hoofdpijn. Denk aan een hoge bloeddruk, een slechte nachtrust, opvliegers of stress. Daarnaast kunnen externe factoren meespelen, zoals extreme weerschommelingen, het skippen van maaltijden, allergieën, een slechte houding (bijvoorbeeld bij het werken op een laptop), overmatig alcoholgebruik, roken en mentale problemen. 

Veel vrouwen ervaren verschillende symptomen in de overgang, zoals opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen.

Veel vrouwen zijn bekend met hormonale hoofdpijn. Voor sommigen was dit tijdens de menstruatiecyclus al een veelvoorkomende kwaal. Tijdens de overgang kan dit verergeren. Ongeveer 60 tot 70 procent van de vrouwen heeft in deze levensfase regelmatig last van hoofdpijn.  

De klachten kunnen variëren in frequentie en intensiteit en kunnen het lastig maken om te werken, te ontspannen of te genieten van iets leuks. Sommige vrouwen ervaren ook een licht gevoel in het hoofd, nekpijn of misselijkheid.  

Vaak verdwijnen de hoofdpijnklachten in de postmenopauze, maar ook dit is persoonlijk. Hoewel hoofdpijn regelmatig voorkomt tijdens de overgang, is het belangrijk om een arts te raadplegen als de pijn aanhoudt of verergert om andere mogelijke oorzaken uit te sluiten. 

Elke vrouw ervaart de overgang anders, ook als het gaat om hoofdpijn. Zo krijgen sommige vrouwen tijdens de overgang voor het eerst te maken met hormonale hoofdpijn en worden bij andere vrouwen de hoofdpijnklachten in deze fase intenser. Eén op de drie vrouwen met overgangsklachten heeft (ook) last van migraine. Als je voor de overgang al migraine had, kunnen de klachten verergeren. Lees meer over migraine. 

De drie belangrijkste vormen van hoofdpijn zijn spanningshoofdpijn, migraine en clusterhoofdpijn. Spanningshoofdpijn komt het meest voor. Je ervaart vaak een doffe en drukkende pijn aan beide kanten van je hoofd. Migraine wordt gekenmerkt door een eenzijdige, bonzende pijn en vaak gepaard gaat met misselijkheid en gevoeligheid voor geluid en licht. Clusterhoofdpijn wordt beschreven als een borend en stekend gevoel aan één kant van het hoofd, in de buurt van het ooggebied. 

De overgang is een natuurlijk onderdeel van het leven en de hormoonschommelingen horen erbij. Gelukkig kun je van alles doen om je lichaam te ondersteunen tijdens deze fase, waardoor hoofdpijnklachten afnemen of zelfs volledig verdwijnen. 

• Onderzoek patronen met een hoofdpijndagboek. Het bijhouden van een hoofdpijndagboek helpt je om triggers, zoals stress of bepaalde voedingsmiddelen, te identificeren. Noteer wanneer de hoofdpijn optreedt, wat voor soort pijn het is en wat je daarvoor hebt gegeten of gedaan. Overmatig koffie drinken kan bijvoorbeeld hoofdpijn uitlokken, net zoals alcohol of zoetstoffen. 
• Gezond voeding is de basis van een gezond lichaam zonder pijn en klachten. Een evenwichtig dieet met een focus op groente en fruit in alle kleuren van de regenboog vormt een belangrijke basis. Zo zorg je ervoor dat jouw lichaam alle benodigde voedingsstoffen binnenkrijgt.  
• Ondersteun je gezondheid met supplementen, zoals magnesium, Q10 en omega 3. Studies tonen aan dat vrouwen met hormonale hoofdpijn vaak een magnesiumtekort hebben. Omega 3-vetzuren zijn daarnaast belangrijk voor de gezondheid van onze hersenen. Ook het nemen van Q10 leidt volgens studies tot een significante afname van de frequentie en ernst van hoofdpijn. 
• Zorg voor een stabiele bloedsuikerspiegel. Een schommelende bloedsuiker kan hoofdpijn uitlokken. Vermijd suikerhoudende en koolhydraatrijke producten. Eet regelmatig en focus je op maaltijden rijk aan vezels (met name uit groenten, fruit, volkorenproducten en peulvruchten). 
• Drink voldoende water. Uitdroging kan hoofdpijn verergeren. Drink minstens twee liter water per dag. Drink bij voorkeur ‘s ochtends al na het opstaan een groot glas water.  
• Beweeg dagelijks. Lichaamsbeweging stimuleert de aanmaak van endorfines die als een natuurlijke pijnstiller werken en stress verminderen.  
• Voldoende slaap en ontspanning zijn essentieel. Ontspannings- en ademhalingsoefeningen kunnen hoofdpijn en daarmee samenhangende nekpijn verlichten. Ook regelmatig wandelen in de buitenlucht of een warm bad helpen je om je hoofd leeg te maken en spanning los te laten.  
• Bestrijd pijn met warmte of koude. Afhankelijk van wat goed aanvoelt, kun je met een warmtekussen in je nek of een koude kompres op je voorhoofd pijn verlichten. 
• Medicatie kan verlichting bieden. Als je extra ondersteuning nodig hebt, kun je  pijnstillers gebruiken. Voor sommige vrouwen helpt hormoontherapie om hoofdpijn of migraineaanvallen te verminderen.