Pijnlijke benen en de overgang

Tijdens de overgang verandert je hormoonhuishouding; de productie van oestrogeen en progesteron in de eierstokken neemt af. Oestrogeen is van groot belang voor het behoud van de gezondheid, sterkte en elasticiteit van je kraakbeen en botten. Als dit hormoon afneemt, kan dit dus klachten veroorzaken aan de gewrichten, botten en spieren, denk aan pijnlijke of stijve benen of voeten, gewrichtspijn en spierpijn. 

Heb je juist vermoeide, verzuurde of zware benen? Ook dan kan de afname van oestrogeen hierbij een rol spelen. Oestrogeen is cruciaal voor het reguleren van de bloedcirculatie in je lichaam. Een dalende oestrogeenproductie in de eierstokken kan daardoor leiden tot vernauwing van de bloedvaten en verminderde bloedcirculatie, wat resulteert in een moe of zwaar gevoel in de benen. 

Tenslotte kunnen de hormonale schommelingen, met name in de perimenopauze als de productie van progesteron sneller afneemt en een oestrogeenoverschot ontstaat, ervoor zorgen dat je vocht vasthoudt. Ook dit kan zwelling, zwaarte of vermoeidheid in je benen als gevolg hebben. 

Veel vrouwen ervaren verschillende symptomen in de overgang, zoals opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen.

Soms zijn je klachten niet direct te wijten aan veranderingen in de hormoonspiegels, maar worden ze juist veroorzaakt door andere veelvoorkomende symptomen van de overgang. Heb je bijvoorbeeld veel last van (nachtelijke) opvliegers en verlies je dus veel vocht? Dan kan een tekort aan mineralen, zoals magnesium, ontstaan. Een magnesiumtekort kan de spier- en zenuwfunctie aantasten, de bloedcirculatie verslechteren en andere ontstekingen in het lichaam bevorderen en zo bijdragen aan zere of zware benen.   

Ook kan hevig menstrueel bloedverlies, al dan niet als gevolg van een veranderend menstruatiepatroon in de perimenopauze, leiden tot een ijzertekort. IJzer is een belangrijk mineraal dat een rol speelt bij de zuurstoftoevoer naar de spieren. Een tekort aan ijzer kan op zijn beurt leiden tot spierzwakte, pijn of vermoeidheid in de benen, vooral tijdens fysieke activiteit. 

Je bent zeker niet de enige met pijnlijke of vermoeide benen. Veel vrouwen geven aan tijdens deze levensfase last te hebben van hun benen of voeten, met klachten die uiteenlopen van stijfheid en gewrichtspijn tot een zwaar gevoel, vermoeidheid en verzuurde benen. 

Omdat er verschillende oorzaken zijn, zie je ook vaak dat het verloop van de klachten varieert. Over het algemeen is de onbalans tussen oestrogeen en progesteron in de perimenopauze groter, waardoor voor sommige vrouwen de klachten na de menopauze afnemen. Maar goed nieuws, want je hoeft hier niet op te wachten. Er zijn een aantal dingen die je zelf kunt doen om de pijn of vermoeidheid in je benen te verlichten.   

Van een aantal (vaak kleine) veranderingen in je leefstijl is bekend dat het pijn of zwaarte in de benen en/of voeten kan verlichten. Wat je kunt proberen:  

• Beweeg regelmatig. Ook als de pijn in je benen het moeilijk maakt. Regelmatige lichaamsbeweging voorkomt spierverlies, houdt je gewrichten soepel en versterkt je botten. Beweeg je lichaam minstens een half uur per dag (zwemmen, fietsen of wandelen zijn goede opties) en doe twee keer per week een vorm van krachttraining. 
• Ontspan regelmatig je spieren. Neem een warm bad of een warme douche. Warmte ontspant de spieren. Ook massage helpt goed - een goed excuus om jezelf hierop te trakteren. 
• Ondersteun je lichaam met een magnesiumsupplement. Magnesium verbetert de spier- en zenuwfunctie, bevordert de gezondheid van de botten en verhoogt de energieproductie. Gebruik magnesiumcitraat van hoge kwaliteit, dat wordt beter door het lichaam opgenomen. 
• Let op je inname van omega 3-vetzuren. Omega 3 heeft ontstekingsremmende eigenschappen en kan helpen bij zere benen tijdens de overgang. Eet twee keer per week vette vis of overweeg een omega 3-supplement.  
• Vermijd voeding die ontstekingen kan verergeren. Bewerkte voedingsmiddelen met veel verzadigde vetzuren, transvetzuren en suikers verergeren ontstekingen in je lichaam, zoals mayonaise, frisdrank, gebak en bewerkt rood vlees. Verhoog in plaats daarvan je consumptie van groenten en fruit, eiwitten en gezonde vetten en verminder de inname van koolhydraten. 
• Laat je vitamine D-waarde bepalen. Vitamine D speelt een cruciale rol bij het behoud van gezonde botten en spieren. Neem indien nodig een hoogwaardig supplement om het tekort aan te vullen. 
• Heb je een hevige menstruatie? Laat je ijzergehalte controleren. Bij ijzertekort (door veel bloedverlies) kan een hoogwaardig ijzersupplement de vermoeidheid in je benen verminderen door de zuurstoftoevoer te verbeteren. Neem niet zomaar een ijzersupplement, dan kan negatieve gevolgen hebben.