Hoogwaardige supplementen Wetenschappelijke informatie Praktische adviezen van experts
Vaginale afscheiding

Vaginale afscheiding en de overgang

Sinds zes weken heb ik hevigere afscheiding dan normaal. Het is helder wit zonder geur. Nu ik weet dat het geen kwaad kan, maak ik me minder zorgen. - Mina (46 jaar)

Elke vrouw heeft in haar volwassen leven te maken met vaginale afscheiding. En dat is maar goed ook, want afscheiding beschermt je vaginawand en houdt de vaginale flora schoon, vochtig en gezond. Als in de overgang je hormoonhuishouding verandert, kan dat ook invloed hebben op je afscheiding. Misschien heb je meer afscheiding, is het waterig of juist slijmerig. Wat is normaal? En hoe zorg je goed voor je vagina?

Wat gebeurt er in je lichaam?

Tijdens de overgang ondergaat het vrouwelijk lichaam verschillende hormonale verschuivingen, waaronder een afname van het geslachtshormoon oestrogeen. Oestrogeen zorgt onder andere voor een gezonde vagina. Het houdt de vagina vochtig en schoon en ondersteunt bij een optimale vaginale flora (een balans tussen gezonde en zogenaade pathogene bacteriën), zodat ongewenste bacteriën en schimmels geen kans krijgen. 

In de perimenopauze daalt de hoeveelheid progesteron in je lichaam sneller dan de hoeveelheid oestrogeen. Dat leidt tot een overschot aan oestrogeen. Die oestrogeendominantie kan leiden tot meer afscheiding. 

Als tijdens de overgang de oestrogeenspiegels verder dalen kan dat de gezonde balans in je vagina verstoren. Lage oestrogeenspiegels leiden vaak tot een dunne, droge vaginawand en een afnemende hoeveelheid gezonde bacteriën en schimmels in je vagina. De balans in je vaginale microbioom raakt verstoord en de droogte zorgt voor irritaties. Hierdoor kan je afscheiding veranderen van kleur, geur, substantie en hoeveelheid. 

Vergelijk het met je menstruatiecyclus. Net na je menstruatie (als het baarmoederslijmvlies wordt opgebouwd) heb je vaak minder en doorzichtige afscheiding. Rondom de ovulatie (als oestrogeen opbouwt) merk je dat je meer afscheiding hebt en dat het slijmerig, dun en glad wordt, een beetje zoals eiwit. Na je ovulatie verandert de structuur. Het heeft een crèmige, plakkerige substantie en wordt witter of heel lichtgeel. 

Veel vrouwen ervaren verschillende symptomen in de overgang, zoals opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen.

Verlicht en voorkom overgangsklachten

Andere oorzaken van (ab)normale afscheiding

Er zijn meer factoren die de afscheiding kunnen beïnvloeden. Zo heeft seks invloed op je afscheiding; als de vagina geïrriteerd is, kan ze meer afscheiding produceren. Ook stress of vaginale atrofie (veranderingen in het slijmvlies van de vagina) kunnen leiden tot meer afscheiding.  

Daarnaast kunnen bepaalde medicatie, gezondheidsproblemen (zoals diabetes) en vaginale verzorgingsproducten veranderingen in afscheiding teweegbrengen. En niet onbelangrijk: een vaginale infectie of een soa kan leiden tot abnormale afscheiding. 

Toen ik in de perimenopauze kwam, had ik ineens veel meer afscheiding. Ik had geen idee dat dit erbij hoorde! Het verbeterde toen ik beter voor mezelf ging zorgen, o.a. probiotica hielp goed.

Wat is (niet) normaal?

Het spectrum van vaginale afscheiding (van waterig tot slijmerig en van doorzichtig tot bruin) is breed en veel van wat op dat spectrum voorkomt, is normaal. Ook is het normaal dat je afscheiding verandert als je door de verschillende fases van je leven gaat. Bovendien kan dat wat voor jou normaal is, vreemd zijn voor een ander. Iedere vagina is anders.  

Wat is normale afscheiding?

  • Kleur? Wit, doorzicht of helder van kleur 
  • Substantie? Vloeibare, slijmerige of een crèmige substantie 
  • Geur? Geen tot een lichte geur (niet sterk of vies) 
  • Hoeveelheid? Sommige vrouwen hebben elke dag afscheiding, anderen hebben het alleen op sommige dagen van hun cyclus. Gemiddeld zo'n halve tot hele theelepel per dag. 

Wanneer wil je de huisarts raadplegen?  

  • Kleur? Groene, donkergele, geelgroene, bruine of grijze afscheiding  
  • Substantie? Een korrelige of pusachtige substantie 
  • Geur? Een sterke, vieze en/of visachtige geur  
  • Hoeveelheid? Als je ineens meer afscheiding hebt dan je bent gewend 
  • Pijn? Bij jeuk, een branderig gevoel, een gezwollen vagina, pijn aan je bekkenbodem, pijn bij het plassen en/of koorts. 

Deze veranderingen in je afscheiding kunnen o.a. duiden op een vaginale (schimmel)infectie of soa.   

Afscheiding tijdens en na de overgang

Zo’n tweederde van de vrouwen in de overgang ervaart vaginale problemen, blijkt uit een kleine studie naar vaginale klachten. Vaginale droogheid is de meest gehoorde klacht, maar sommige vrouwen ervaren juist het tegenovergestelde: meer en slijmerige vaginale afscheiding.  

Een kwart van de vrouwen heeft last van veel of abnormale afscheiding. Na de overgang, als de oestrogeenspiegels consistent laag zijn, nemen de klachten vaak weer af. 

De vagina heeft een natuurlijk vermogen tot zelfreiniging, waarbij normale en gezonde afscheiding een essentiële rol speelt.

Wat kun je zelf doen?

Veranderingen in de afscheiding tijdens de overgang zijn normaal en horen bij deze fase van je leven. De volgende tips kunnen je helpen om goed voor jezelf en je vagina te zorgen. 

  • Neem (extra) probiotica. Ondanks dat de wetenschap er nog niet helemaal over uit is, lijkt onderzoek naar probiotica aan te tonen dat het de groei van goede bacteriën stimuleert. En dat draagt bij aan een gezonde vaginale flora. Je vindt probiotica o.a. in yoghurt, kefir, zuurkool, kimchi en kombucha (gefermenteerde producten) of overweeg een supplement. 
  • Vermijd verzorgingsproducten voor de vagina. Gebruik geen vaginale douches, zepen of andere producten die zeggen dat ze de vagina schoon houden. Dit kan alleen maar tot (meer) irritatie leiden. Je vagina reinigt zichzelf en meer dan een zacht washandje met lauwwarm water heb je niet nodig.  
  • Draag katoenen ondergoed. Katoen is zacht, ademt en absorbeert vocht (in tegenstelling tot synthetische stoffen, zoals nylon en lycra). Ook het vermijden van strakke kleding kan helpen. 

Breng je lichaam in balans

Boost je vaginale flora

Een verstoorde vaginale flora en andere vaginale klachten kun je herstellen of voorkomen met de juiste voeding en verzorging. Supplementen kunnen je gezondheid hierbij ondersteunen.  

FAQ

Bronnen

  • Healthdirect. (2021). Vaginal discharge. https://www.healthdirect.gov.au/vaginal-discharge 
  • Harvard Health Publishing. Dr. Hung K. (2021). Is This Normal? https://www.health.harvard.edu/womens-health/is-this-normal 
  • Cleveland Clinic. (2022). Vaginal discharge. https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/4719-vaginal-discharge 
  • Gupta N, Aggarwal M, Sinha R, Varun N. (2018). Study on Prevalence and Severity of Urogenital Complaints in Postmenopausal Women at a Tertiary Care Hospital. PMID: 30294184. 
  • Institute for Quality and Efficiency in Health Care. (2019). Vaginal yeast infection (thrush): Overview. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK543220/  

Tips en advies

Why pause? Press play!