Zo beïnvloedt je lever je hormoonhuishouding (en hoe voeding je lever ondersteunt)

Je kunt de lever zien als een grote afvalfabriek. Het orgaan ontgift het lichaam. Het is verantwoordelijk voor het omzetten van cholesterol, het afbreken van vetten en eiwitten en het zuiveren van het bloed. Ook breekt het gebruikte hormonen af waardoor ze uit je lichaam verdwijnen. Belangrijk, want dat houdt je hormoonhuishouding beter in evenwicht.  

Je lever speelt dus een belangrijke rol in je hormoonhuishouding. En die rol wordt belangrijker als de overgang nadert en de hormoonhuishouding verandert. Hoe zorg je dan goed voor je lever? 

Waarom de lever misschien niet optimaal werkt

De lever krijgt nogal wat te verduren op een dag. Denk aan het afbreken van alcohol, koffie, medicatie en de chemicaliën op ons voedsel en in de producten die we gebruiken. Kortom: de lever heeft het druk en kan daardoor z’n werk niet opmaal doen.  

De gemiddelde vrouw wordt dagelijks blootgesteld aan honderden chemicaliën die de lever allemaal moet verwerken.

Bovendien hebben al deze processen voorrang op het verwijderen van gebruikte hormonen uit het lichaam. Als het afbreken van hormonen niet optimaal gebeurt, is dit namelijk niet levensbedreigend. Het afbreken van alcohol of medicatie is dat daarentegen wel, en dus geeft je lichaam daar prioriteit aan. Heeft de lever daar z’n handen vol aan, dan heeft dat dus effect op je hormoonspiegels. 

Dalende oestrogeenspiegel en de lever

Daarnaast blijkt uit onderzoek dat de dalende oestrogeenspiegel tijdens de overgang de kans op een vervette (en daarmee een minder goed functionerende) lever vergroot. Dat maakt met name vrouwen in de postmenopauze vatbaarder voor een vervette lever. Ook veel stress en insulineresistentie kunnen daar een aandeel in hebben. 

Dit zijn belangrijke factoren die ervoor kunnen zorgen dat de lever jouw hormonen niet kan afbreken en het afbraakproduct van oestrogeen (metabolieten) in je lichaam zijn werk blijft doen. Maar niet in jouw voordeel; het zijn hormoonverstoorders.  

Voed de lever met de juiste voeding

Voeding speelt een belangrijke rol bij de gezondheid van je lever en daarmee een gezond lichaam en gezonde hormoonhuishouding. De rode draad? Door bepaalde dingen wel (biologische groente, water, voldoende eiwitten) en juist niet (alcohol, suikerrijk of bewerkt voedsel, gefrituurd eten) te eten, kun je goed voor je lever zorgen en je lever ontzien. Wat dat zoal inhoudt:   

• Eet 400 tot 500 gram groenten en fruit per dag. Het liefst biologisch, zodat er geen chemicaliën op zitten. Groente en fruit zitten vol met vezels en antioxidanten, wat bijdraagt aan een goede werking van de lever en het bestrijden van vrije radicalen. 
• Eet leverherstellende voedingsmiddelen. Van sommige voedingsmiddelen is bekend dat ze de werking van de lever kunnen ondersteunen. Denk aan: artisjok, paddenstoelen, broccoli, bloemkool, kool, ui, paksoi, spruitjes, taugé, alfalfa, prei, knoflook, citroen, blauwe bessen, frambozen, gember, komijn en kurkuma. 
• Eet voldoende eiwitten. Over het algemeen krijgen we te weinig eiwitten binnen, terwijl eiwitten helpen om schade aan de lever te voorkomen en bijdragen aan een normale leverfunctie. Eet vaker een handje noten, eieren, tofu, vis, bonen of peulvruchten. Ook pitten en zaden (doe het door je yoghurt, over je curry of door je salade) zijn goede eiwitbronnen.  
• Focus op een goede verhouding omega-vetzuren. Omega-vetzuren zijn een grote vriend van de lever, maar wel in de juiste verhouding. Over het algemeen krijgen we te veel omega 6 binnen ten opzichte van omega 3. Deze balans is een voorwaarde voor een gezonde hormoonhuishouding. Lijnzaad, donkere bladgroenten, peulvruchten, noten en vette vis dragen bij aan een goed evenwicht. Twee keer per week haring of makreel eten is geen overbodige luxe, maar weet dan veel vis ook verontreinigd is. Eet het dus niet te vaak en focus je op de kleine vissen (die zijn vaak minder verontreinigd). 
• Minder met alcohol. Het afbreken van alcohol kost de lever veel energie en brengt schade toe aan de levercellen. Probeer je glas wijn te beperken tot het weekend of te stoppen met drinken. Dat kan best lastig zijn, maar het levert je zoveel op. Probeer het eens voor een maand en ontdek wat het voor je doet. 
• Drink genoeg water. Drink 1,5 tot 2 liter water, het liefst gefilterd, en/of kruidenthee per dag. Water helpt de lever om de afvalstoffen af te voeren.  

Tijdens de overgang mag je extra lief zijn voor je lever. Detoxen? Dat is nergens voor nodig. Maar gezonde voeding, genoeg rust en minder tot geen alcohol geeft je lever de ondersteuning die het tijdens de overgang extra goed kan gebruiken. 

Tips en advies