Droge en jeukende huid en de overgang

Tijdens de overgang vermindert geleidelijk de productie van oestrogeen en progesteron in de eierstokken. Vooral de afname van oestrogeen heeft merkbare gevolgen voor de huid. Met de dalende oestrogeenspiegel neemt namelijk ook de productie van collageen af, een eiwit dat de huid vochtig, elastisch en strak houdt. Als je lichaam minder collageen aanmaakt, leidt dit onder andere tot huidveroudering.  

De afname van oestrogeen kan ook de activiteit van de talgklieren verminderen, waardoor er minder natuurlijk huidvet wordt geproduceerd en de huid logischerwijs droger wordt. 

Waar komt die jeuk dan vandaan? Droge huid jeukt gemakkelijker omdat de huidbarrière beschadigd is en de huid gevoeliger reageert op externe prikkels. Deze jeuk, die trouwens over het hele lichaam kan optreden, wordt in de geneeskunde pruritus genoemd. 

Naast hormoonschommelingen kunnen de volgende factoren invloed hebben op een droge en/of geïrriteerde huid: 

• Roken: Roken vernauwt de bloedvaten, vermindert de doorbloeding van de huid en vermindert de huidvochtigheid. 
• Te veel zon: De zon en de zonnebank beschadigen de huid, versnellen het proces van huidveroudering en verminderen de huidvochtigheid. Gebruik dagelijks zonnebrandcrème met SPF 30 of hoger. 
• Heet douchen en baden: De hitte onttrekt de natuurlijke vetten uit de huid en maakt de huid droog en schilferig. Douche liever lauwwarm (of koud). Gebruik in plaats van douchegel of zeep een pH-neutraal product of laat het helemaal achterwege – de huid heeft geen zeep nodig. 
• Ongeschikte huidverzorgingsproducten: Producten en cosmetica met alcohol of geurstoffen kunnen de huid irriteren en uitdrogen. Gebruik producten met bewezen werkzame ingrediënten zoals retinol (vitamine A), collageen, squalaan, hyaluronzuur, niacinamide, vitamine C en/of vitamine E. 

Ook kunnen medicijngebruik en/of andere onderliggende aandoeningen kunnen je huidklachten veroorzaken of verergeren. Het is dus belangrijk om verschillende oorzaken in overweging te nemen. 

Al in de perimenopauze begint het oestrogeenniveau te schommelen en af te nemen, wat kan leiden tot de eerste tekenen van een droge huid en huidveroudering. Toch komen een droge en/of een jeukende huid vaker later in de overgang voor, met name na het volledig uitblijven van de menstruatie als het oestrogeenniveau sterk is afgenomen. In de postmenopauze is het oestrogeenniveau constant laag, waardoor de huid nog droger kan worden. 

Vrouwen die tijdens de overgang last hebben van een droge huid en jeuk beschrijven dit vaak als een ‘stekend’ of ‘tintelend’ gevoel. Vaak in het gezicht, de nek, de rug, de borst of de hoofdhuid, maar de jeuk kan over het hele lichaam optreden. De drang om te krabben, kan vervelend zijn en je slaap maar ook je dagelijks leven verstoren. 

Heb je last van jeuk? Je bent echt niet alleen. Een droge huid bij vrouwen boven de 65 jaar is een veelvoorkomend probleem, aldus verschillende onderzoeken. Vaak ook in combinatie met andere typische overgangsklachten. Let wel: wat je ervaart, is erg verschillend per persoon. De een heeft meer of blijft langer last houden van een droge huid en/of andere huidproblemen dan de ander. 

De juiste huidverzorging is belangrijk om je huid gezond en gehydrateerd te houden, maar ook je leefstijl en voeding spelen een grote rol. Wat kun je doen om je huid van binnenuit te voeden en uitdroging te voorkomen? 

• Neem voldoende vitamine E. Vitamine E helpt de huid gehydrateerd te houden door een barrière te vormen die het vochtverlies vermindert. Het komt rijkelijk voor in voedingsmiddelen zoals amandelen, avocado's, hazelnoten en pijnboompitten. 
• Eet veel fruit en groenten. Hierin zit veel vitamine C en antioxidanten. Vitamine C ondersteunt onder andere de collageenproductie en antioxidanten beschermen de huid tegen schade door vrije radicalen. Vitamine C zit bijvoorbeeld in kiwi’s, citrusvruchten en rode paprika. Antioxidanten vind je in bosbessen, groene bladgroenten en groene thee. 
• Let op dat je voldoende essentiële vetzuren binnenkrijgt. Gezonde vetten houden de huid vochtig en gehydrateerd. Walnoten, chiazaad, avocado en vette vis zijn rijk aan omega-3-vetzuren, maar ook voedingssupplementen zoals algen- of visolie kunnen helpen. 
• Drink voldoende. Drink minimaal 1,5 liter water per dag om je huid goed van vocht te voorzien. Het klinkt logisch, maar wordt toch vaak vergeten. 
• Vul je voeding eventueel aan met supplementen. Zo kan Solgar® Hyaluronzuur de elasticiteit van de huid bevorderen. Het supplement bevat naast hyaluronzuur ook collageen (verbeterd de huidstructuur) en vitamine C  (ondersteunt de vorming van collageen en beschermt de huid)*. 

*Gezondheidsclaim(s) in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie. 

Jeuk tijdens de overgang kun je verlichten door aanpassingen te maken in leefstijl en dieet. Als dat niet de gewenste effecten heeft en de jeuk je dagelijks leven sterk beïnvloedt, kan hormoontherapie, bijvoorbeeld als lokale crème, een optie zijn. Hormoontherapie kan de hormonale disbalans corrigeren door het oestrogeenniveau op peil te brengen. Win advies in bij een arts, omdat de behandeling niet voor iedere vrouw geschikt is en voor sommigen risico’s met zich mee kan brengen.