Hyperventilatie en de overgang

Een normale ademhaling is rustig en kost geen moeite. Als je intensiever beweegt, gaat je ademhaling automatisch sneller omdat je lichaam meer zuurstof nodig heeft. Een gedachteloos proces. 

Als je hyperventileert, lijk je die onbewuste controle over je adem even kwijt te zijn. Je ademt te snel en/of diep in en uit. Hoewel dat niet zo is, krijg je het gevoel dat je geen lucht meer krijgt. Je raakt in paniek en dat helpt niet om je ademhaling te kalmeren.

Veel vrouwen ervaren verschillende symptomen in de overgang, zoals opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen.

Deze vorm van hyperventilatie heeft een psychische oorzaak, bijvoorbeeld door stress (waar je gevoeliger voor bent tijdens de overgang), paniek of angstige gevoelens. Ook verandert er vaak van alles in je lijf en hebben veel vrouwen het gevoel dat ze zichzelf kwijtraken. Dat kan je angstig maken. Als de gevoelens ineens hoog oplopen, kan je hyperventileren.  

Naast mentale uitdagingen kunnen ook opvliegers paniek zaaien. Het gevolg? Je gaat snel en diep ademen, krijgt te veel zuurstof binnen en hyperventileert.

Ook kun je je benauwd, kortademig of duizelig voelen, zonder te hyperventileren. Zo blijkt uit onderzoek dat de dalende geslachtshormonen tijdens de overgang de longfunctie kunnen aantasten. De werking van de longen vermindert over het algemeen vanaf je 35ste levensjaar, maar lage oestrogeenspiegels in de postmenopauze kunnen dat proces versnellen. Oestrogeen zorgt namelijk voor elastisch longweefsel, wat in de overgang dus snel achteruit kan gaan.

Gelukkig heeft slechts een klein deel van de vrouwen last van ademhalingsproblemen tijdens de overgang, maar als het je treft is het allesbehalve prettig. Het is lastig te zeggen in welke fase je hier vooral last van hebt, omdat de overgang een individueel proces is. 

Wel lijken kortademigheid, benauwdheid en ademhalingsproblemen die veroorzaakt worden door dalende oestrogeenspiegels en een verminderde longfunctie met name in de postmenopauze op te zetten.

Je kunt hyperventilatie, benauwdheid en paniek verminderen. Wat je zelf kunt doen: 

• Doe regelmatig ademhalingsoefeningen. Ademhalingsoefeningen helpen om het zenuwstelsel te kalmeren. 

• Beweeg en zing! Wandelen, hardlopen, fietsen, maar ook krachttraining zoals pilates is goed voor je hart en longen. Ook zingen heeft een bewezen positief effect op de longgezondheid. 

• Verminder stress en neem vaker een pauze. Zorg voor zeven tot acht uur slaap per dag, kom dagelijks buiten in de frisse lucht en doe dingen die je kalmeren (wandelen, lezen, bel een vriendin, maak een sudoku) en waar je blij van wordt. 

• Praat over je gevoelens. Wordt hyperventilatie vooral gestimuleerd door angsten, gevoelens en gedachten? Dan lucht het op om over je gevoelens te praten. 

In het moment zelf helpt het om een kommetje van je handen te maken en in je handen te ademen. Zo adem je meer CO2 in, wat het evenwicht tussen zuurstof en koolstof in je bloed ten goede komt. Ook het ontspannen van je lichaam helpt in het moment, net zoals een open en rechte houding die meer ruimte in je borstkas creëert.