Concentratie en de overgang

De geslachtshormonen oestrogeen en progesteron zijn bij allerlei processen in het menselijk lichaam betrokken. Ze geven signalen door aan je cellen en organen, zodat alles evenwichtig verloopt. In de overgang schommelen en dalen deze hormoonpiegels in je lichaam, waardoor het evenwicht ontregelt raakt.  

Zo zijn de hormonen oestrogeen en progesteron ook betrokken bij de communicatie met de hersenen. Ze beschermen de hersenen en ondersteunen zo ons denkvermogen en geheugen. Het is aangetoond dat oestradiol (een vorm van oestrogeen) betrokken is bij onze cognitieve functies, waaronder ons geheugen en onze concentratie. Dalende oestrogeenspiegels kunnen dus bijdragen aan een verminderde focus, brainfog en vergeetachtigheid. 

Ook progesteron houdt verband met een goede werking van het brein. Het hormoon blijkt het geheugen en het ophalen van herinneringen te beïnvloeden. Overigens zijn het niet enkel de hormonen die je focus en geheugen kunnen belemmeren. Ook stress, sombere gevoelens en weinig slaap beïnvloeden je concentratievermogen (wat ook veroorzaakt kan worden door andere overgangsklachten). 

Veel vrouwen ervaren verschillende symptomen in de overgang, zoals opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen.

We vergeten allemaal weleens iemands naam of lezen een bladzijde terwijl we met onze gedachten ergens anders zijn, maar tijdens de overgang kan dit verergeren en kan dat gebrek aan focus je productiviteit in de weg zitten. Voor bijna tweederde van de vrouwen gaat de overgang gepaard met veranderingen in het geheugen. 

Vrouwen geven aan vergeetachtiger te zijn (denk aan niet op woorden of namen kunnen komen in een gesprek), een slechte concentratie te hebben en moeite te hebben met het nemen van beslissingen. Als aard van de klachten bij de hormoonhuishouding ligt, komt dit veelal voor bij vrouwen in de perimenopauze; als de hormonen sterker schommelen en andere overgangsklachten vaak heviger zijn. 

Soms hebben vrouwen het gevoel alsof ze aan het dementeren zijn, maar in de meeste gevallen is dit gelukkig niet zo. Voor de leeftijd van 64 jaar is dementie zeldzaam. Vaak krijg je je scherpte grotendeels terug als de hormonen een nieuw evenwicht vinden na de menopauze. Verlies aan focus en vergeetachtig zijn normale gevolgen van de overgang, maar weet dat je met een aantal veranderingen in je voeding en leefstijl je brein zo goed mogelijk kunt ondersteunen. 

Een slechte concentratie kan je flink in de weg zitten, zowel op je werk als daarbuiten. Van de volgende aanpassingen is bekend dat ze je brein ondersteunen. 

• Geef prioriteit aan een goede nachtrust. Slaap is de basis van een goed werkend brein. Als je onvoldoende slaapt, neemt je vermogen om je te concentreren en je aandacht erbij te houden af. Je reactietijd neemt toe, je onthoudt details minder goed en je reageert minder scherp op je omgeving. Word je slaap verstoord door nachtzweten? Probeer je klachten te verminderen (al dan niet met medicatie of supplementen) en geef prioriteit aan een goede slaaphygiëne. 
• Eet voeding voor je brein. De hersenen bestaan voor 60 procent uit vet. Dat maakt dat onverzadigde vetten (uit bijvoorbeeld vette vis, walnoten en avocado) belangrijke bouwstenen voor het brein zijn. Ook groenten zijn goed voor je brein, ze bevatten o.a. bioactieve stoffen die schade aan de hersencellen voorkomen. Supplementen kunnen ondersteunen bij een gezond voedingspatroon. 
• Zorg goed voor je darmen. Je darmen en brein zijn met elkaar verbonden. Een goede darmwerking is dus ook goed voor de werking van je hersenen. Eet veel vezels (uit bijvoorbeeld groente, fruit, volkoren producten) en gefermenteerde producten (zoals kefir, zuurkool, kimchi en kombucha). Gefermenteerde producten bevatten gunstige melkzuurbacteriën die een positieve invloed hebben op de bacteriën in de darmen. 
• Verbeter je focus en alertheid met ademhalingsoefeningen. Door rustig in en uit te ademen, kalmeert de geest, racen gedachten minder door je hoofd en kun je beter omgaan met afleiding. Veel moeite? Nee hoor. Een oefening van vijf minuten brengt al veel rust in je hoofd. 
• Doe het rustig aan en verminder stress. Als je ontspannen bent, ben je scherper en onthoud je informatie beter. Probeer stress te minderen door vaker pauze te nemen en prioriteiten te stellen. Ook mindfulness kan helpen. Moet je veel informatie verwerken, bijvoorbeeld op je werk? Geef je brein daar dan de tijd voor.