Hoogwaardige supplementen Wetenschappelijke informatie Praktische adviezen van experts
Blaasontsteking

Blaasontsteking en de overgang

De overgang is een transformerende fase in het leven van een vrouw, maar brengt ook uitdagingen met zich mee. Een vergrote kans op een blaasontsteking is daar één van. Blaasontstekingen komen vaker voor bij vrouwen in de overgang, met name in de postmenopauze. Waarom is dat? En wat kun je eraan doen?

Twee jaar geleden mijn laatste menstruatie en nu kamp ik regelmatig met blaasontsteking. Heel vervelend, kan ik zelf iets doen om blaasontsteking tegen te gaan? - Marion (47 jaar)

Als vrouw heb je een vergrote kans op een blaasontsteking, met name als je je laatste menstruatie hebt gehad. In de perimenopauze komt herhaaldelijke blaasontsteking bij 36 procent van de vrouwen voor, dit loopt op tot 55 procent in de postmenopauze. De ervaring leert dat vrouwen boven de 65 jaar hier vaker mee te maken hebben.   

Tijdens de overgang kun je trouwens ook last hebben van andere overgangsklachten, zoals een een droge vagina, minder zin in seks en een verouderde huid. Veel vrouwen in de overgang krijgen te maken met drie of meer klachten. 

Wat gebeurt er in je lichaam?

Een blaasontsteking ontstaat door bacteriën die (vaak via de huid of de anus) de urinebuis binnendringen en de binnenkant van de blaas infecteren. Omdat de urinebuis van de vrouw korter is dan die van de man (en bacteriën dus sneller in de urinewegen terecht kunnen komen), komt een blaasontsteking bij vrouwen vaker voor.  

In de overgang ben je door de afgenomen oestrogeenspiegels extra vatbaar voor blaasontstekingen. Met name na de menopauze. Oestrogeen houdt de weefsels en slijmvliezen in de vagina en plasbuis vochtig en de spieren sterk. Als het oestrogeen afneemt, worden de weefsels dunner, droger en minder zuur en de spieren van de urinewegen zwakker. Hierdoor kunnen bacteriën makkelijker via de vagina en plasbuis de blaas binnendringen. Met een infectie als gevolg.  

Daarnaast stimuleert een evenwichtige oestrogeenspiegel de balans van gezonde bacteriën in de vagina en de blaas. Deze bacteriën gaan ontstekingen tegen. Hoe minder oestrogeen je lichaam produceert, hoe minder gezonde bacteriën die je beschermen tegen infecties.  

Blaasontsteking en de bekkenbodem

Bovendien kan door de afname van oestrogeen de bekkenbodem verzakken. Oestrogeen stimuleert namelijk de aanmaak van collageen, wat belangrijk is voor een sterke bekkenbodemspier (en sterke spieren en gewrichten in het algemeen). Dalende oestrogeenspiegels zorgen dus voor minder collageenproductie, waardoor de bekkenbodem kan verzwakken en de blaas verzakt. Door de verzakking kun je je blaas niet meer goed leegplassen en ligt een ontsteking sneller op de loer.

Hoe herken je een blaasontsteking?

Hoe weet je of je te maken hebt met een blaasontsteking? De veelvoorkomende kenmerken zijn:  

  • Pijn of een branderig gevoel tijdens het plassen  
  • Vaak moeten plassen  
  • Aandrang om te plassen, ook als de blaas leeg is  
  • Troebele of sterk ruikende urine  
  • Bloed bij de urine  
  • Druk of kramp in de lies of onderbuik  
  • Koorts en/of nachtzweten  
Wat kun je zelf doen?

Je kunt niet om de overgang heen, maar dat betekent niet dat een blaasontsteking daar een terugkerend onderdeel van moet zijn. Je leefstijl veranderen helpt. 

  • Drink genoeg water gedurende de dag. Dagelijks veel water drinken (twee tot drie liter) helpt om je blaas te spoelen en bacteriën af te voeren, ook preventief. Dat blijkt uit onderzoek waarbij een groep menopauzale vrouwen werd gevraagd om anderhalf liter water extra te drinken per dag. In de groep vrouwen die extra water dronken, kwamen blaasontstekingen minder voor.   
  • Bevorder je darmgezondheid. Je darmen hebben effect op de gezondheid van je blaas. Onderzoek toont aan dat mensen die een grote hoeveelheid goede bacteriën in de darmen hebben een verminderd risico op blaasontstekingen hebben. Voeding met pro- en prebiotica ondersteunen je darmflora, denk aan kimchi, zuurkool, yoghurt en kefir (probiotica) en tarwezemelen, volkoren producten, groente en fruit (prebiotica). Eet langzaam en kauw goed, zodat je lichaam de voedingsstoffen goed kan opnemen.  
  • Vermijd irriterende voedingsmiddelen. Bepaalde voedingsmiddelen kunnen door de zuurtegraad ontstekingen juist in de hand helpen. Vermijd verzurende producten, zoals koffie, alcohol, soja, suikers en snelle koolhydraten, kaas en vlees.  
  • Neem een douche in plaats van een bad. Via het badwater kunnen bacteriën zich gemakkelijker verspreiden naar de vagina en de plasbuis.  
  • Gebruik geen hygiënische producten voor de vagina. Je kunt de huid bij de vagina voorzichtig wassen met water, dat is voldoende. Je hebt geen zeep nodig.  
  • Plas direct na het vrijen. Doordat bacteriën tijdens de seks makkelijker in de plasbuis terecht kunnen komen, kun je na de seks een blaasontsteking oplopen. Door te plassen verwijder je de bacteriën weer uit je urinebuis. Drink eventueel een groot glas water, zodat je kunt plassen.  
  • Overweeg een D-mannose supplement. Uit onderzoek blijkt dat D-mannose (een enkelvoudige suiker uit voeding) blaasontsteking helpt voorkomen. D-mannose zit in kleine hoeveelheiden van nature in o.a. linzen, bessen, ananas en paddenstoelen. Gebruik daarom een supplement als je de voordelen van de stof bij een blaasontsteking wilt ervaren. 

Supplementen bij overgangsklachten

Supplementen kunnen een welkome aanvulling zijn op een gezonde leefstijl. Met name als je lichaam tijdens de overgang verandert, kan extra ondersteuning fijn zijn.

Welke behandelingen kunnen helpen?

Bij een blaasontsteking wordt antibiotica voorgeschreven om de infectie te doden. Antibiotica bestrijdt de ongewenste bacteriën, maar pakt niet altijd de oorzaak van het probleem aan. En hoe vaker je antibiotica gebruikt, hoe minder goed het werkt. Een volgende ontsteking ligt daardoor alsnog op de loer. Dat maakt het belangrijk om je daarnaast te focussen op een gezonde leefstijl.

Kan hormoontherapie helpen?

Bij hevige overgangsklachten kan hormoontherapie (HST) een optie zijn. HST is een behandeling waarbij bepaalde hormonen tijdens de overgang tijdelijk worden aangevuld. Daardoor kunnen hevige klachten verlichten. De behandeling wordt aangeraden aan vrouwen met o.a. opvliegers, een slechte nachtrust, vaginale droogheid en mentale klachten. Heb je naast blaasontstekingen ook last van één of meer van deze klachten? Dan kan hormoontherapie een optie voor je zijn.

Ik krijg vaak een blaasontsteking en word er gek van. Antibiotica helpt. Drink verder veel water en plas altijd na de seks. - Claire (45 jaar)

Kunnen supplementen helpen?

Een gezond lichaam is beter opgewassen tegen infecties. Genoeg bewegen en gezond eten is stap één. Daarnaast kunnen bepaalde supplementen bijdragen aan een goede lichamelijke gezondheid (en zo mogelijk een blaasontsteking voorkomen).

Bronnen
  • Dr. Cichowski SB. American College of Obstetricians and Gynecologists. (2023). UTIs After Menopause: Why They’re Common and What to Do About Them. https://www.acog.org/womens-health/experts-and-stories/the-latest/utis-after-menopause-why-theyre-common-and-what-to-do-about-them 
  • Centers for Disease Control and Prevention. (2021). Urinary Tract Infection. https://www.cdc.gov/nhsn/ltc/uti/index.html
  • UT Southwestern Medical Center. (2019). Study sheds new light on urinary tract infections in postmenopausal women https://www.sciencedaily.com/releases/2019/05/190511083926.htm
  • Hooton TM, Vecchio M, Iroz A, Tack I, Dornic Q, Seksek I, Lotan Y. (2018). Effect of Increased Daily Water Intake in Premenopausal Women With Recurrent Urinary Tract Infections: A Randomized Clinical Trial. PMID: 30285042. 
  • National Association for Continence. Improve Your Gut, Reduce Your Bladder Leaks? https://nafc.org/bhealth-blog/improve-your-gut-reduce-your-bladder-leaks/
  • Graziani C, Laterza L, Talocco C, Pizzoferrato M, Di Simone N, D'Ippolito S, Ricci C, Gervasoni J, Persichilli S, Del Chierico F, Marzano V, Mortera SL, Primiano A, Poscia A, Ponziani FR, Putignani L, Urbani A, Petito V, Di Vincenzo F, Masi L, Lopetuso LR, Cammarota G, Romualdi D, Lanzone A, Gasbarrini A, Scaldaferri F. (2022). Intestinal Permeability and Dysbiosis in Female Patients with Recurrent Cystitis: A Pilot Study. PMID: 35743789. 
  • Kyriakides R, Jones P, Somani BK. (2021). Role of D-Mannose in the Prevention of Recurrent Urinary Tract Infections: Evidence from a Systematic Review of the Literature. PMID: 32972899. 

Tips en advies

FAQ

Wat als ik vaker een blaasontsteking heb?

Als je vaker een blaasontsteking hebt, raden we je aan om dit met de huisarts te bespreken. Daarnaast helpt het altijd om je te richten op aanpassingen in je leefstijl om een volgende infectie te voorkomen.

Beoordeeld door
Kahlil Elhage, Arts
Registratienummer:
07173
nog steeds geldig
Why pause? Press play!