Koude rillingen en de overgang
De opvlieger is een van de meest bekende overgangsklachten. Opeens krijg je het spaansbenauwd en breekt het zweet je uit. Maar sommige vrouwen ervaren het tegenoverstelde: je hebt het tot op het bot toe koud en het lukt maar niet om op te warmen. Voor het gemak noemen we het koude rillingen; vaak veroorzaakt door dezelfde ‘storing’ in de hypothalamus, het deel van de hersenen dat de lichaamstemperatuur reguleert. Waarom gebeurt dat? En hoe kun je die rillingen verminderen?
Opvliegers zijn vervelend, maar koude rillingen kunnen er ook wat van. Soms lig ik in bed te bibberen en krijg ik het maar niet warm. - Miranda (47)
Opvliegers zijn typisch voor de overgang, maar koude rillingen linken we daarentegen niet altijd direct aan de overgang. Toch geven veel vrouwen in deze fase aan het regelmatig koud te hebben en zeggen deskundigen dat koude rillingen of koude handen en voeten regelmatig voorkomen bij vrouwen in de overgang. Vaak in combinatie met opvliegers, maar ook los daarvan.
Tijdens de eerste jaren van de overgang, voordat je menstruatie is gestopt, zijn de hormoonschommelingen het meest intens. Hoe heviger de schommelingen, hoe groter de kans op klachten. Dit is dan ook de fase waarin de meeste vrouwen opvliegers en/of koude rillingen ervaren. Vaak worden de temperatuurschommelingen steeds minder als je de menopauze hebt gehad en je hormonen een nieuw evenwicht vinden. Heb jij jaren na de menopauze nog last van opvliegers en/of koude rillingen? Raadpleeg dan je huisarts.
Wat gebeurt er in je lichaam?
Ondanks dat een koude rilling het omgekeerde is van een opvlieger hebben de rillingen wel dezelfde oorzaak. Die oorzaak vinden we in de hypothalamus, het deel van de hersenen dat o.a. de lichaamstemperatuur reguleert.
De hypothalamus wordt beïnvloedt door oestrogeen. Als de oestrogeenspiegel tijdens de overgang schommelt en daalt, heeft dat dus effect op de manier waarop je je lichaam je temperatuur regelt. Je interne thermometer wordt gevoeliger en onstabieler. Je krijgt het bloedheet of juist ijskoud. Of beide, vlak na elkaar.
Meestal komen de koude rillingen trouwens ‘s avonds of ‘s nachts opzetten. Vaak na een nachtelijke zweetuitbraak (je lichaam zet een afkoelreactie in gang), maar soms ook opzichzelfstaand.
Andere oorzaken
Maar ook andere factoren kunnen een rol spelen bij het reguleren van je lichaamstemperatuur. Naast hormonale schommelingen kunnen stress, angstige gevoelens en spanningen hier invloed op hebben. Als je bijvoorbeeld altijd druk bent en niet de tijd neemt om stil te staan, stijgt het adrenaline en cortisol in je lijf. Deze stresshormonen beïnvloeden evengoed je lichaamstemperatuur.
Ook bepaalde medicatie, onderliggende aandoeningen en/of andere overgangsklachten (denk aan stemmingswisselingen, hyperventileren of een slechte nachtrust) kunnen er invloed op hebben.
Wat kun je zelf doen?
Opvliegers of koude rillingen verdwijnen meestal weer binnen enkele minuten, maar soms houden ze langer aan (tot wel twintig minuten). En sommige vrouwen liggen in bed uren te rillen zonder het warm te krijgen. Wat helpt?
- Vermijd alcohol, roken en cafeïne. Het ontregelt je lichaamstemperatuur. Probeer te stoppen met roken en minder met het drinken van alcohol en cafeïnehoudende dranken.
- Draag sokken in bed. Sokken houden je voeten warm en helpen om koude rillingen en koude voeten te voorkomen.
- Doe twee tot drie keer per week aan krachttraining. Spiermassa beïnvloedt je lichaamstemperatuur. Hoe meer spiermassa, hoe warmer je het over het algemeen hebt. Ook helpt meer lichaamsbeweging bij het verminderen van stress en spanningen, wat ook kan bijdragen aan het verminderen van temperatuurschommelingen.
- Probeer stress te verminderen. Tijdens de overgang ben je door hormoonschommelingen gevoeliger voor stress. Dat betekent dat je vaker je rust wilt nemen en wat minder ballen hoog kunt houden dan voorheen. Stel prioriteiten en las vaker ontspanmomenten in. Yoga, lezen, mindfulness en ademhalingsoefeningen zijn daarbij bewezen effectief.
- Heb je opeens koude rillingen? Het helpt om op te staan en in beweging te komen. Bewegen verhoogd je lichaamstemperatuur, waardoor je sneller weer opwarmt.
Vind ondersteuning bij jouw klachten
Het is bewezen dat een gezonde voeding en leefstijl een positief effect hebben op hoe je de overgang ervaart. Supplementen kunnen daar een aanvulling op zijn.
Welke behandelingen kunnen helpen?
Als je tijdens de overgang veel last hebt van ongemakken, kan hormoontherapie die klachten mogelijk verlichten. Veel vrouwen ervaren er goede resultaten van. Bovendien kunnen supplementen in deze fase ondersteuning bieden.
Supplementen bij overgangsklachten
Supplementen kunnen een welkome aanvulling zijn op een gezonde leefstijl. Zo kan rode klaver helpen bij het verminderen van temperatuurschommelingen ten gevolge van de oestrogeendaling*. Ook Solgar® MenoPrime, een supplement dat speciaal is ontwikkeld voor vrouwen in de overgang, ondersteunt bij opvliegers en andere overgangsklachten*.
*Gezondheidsclaim(s) in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.
Kan hormoontherapie helpen?
Met hormoonsubstitutietherapie (HST) wordt het natuurlijke verlies van bepaalde hormonen tijdelijk aangevuld. Hierdoor kunnen hevige overgangsklachten verminderen, waaronder opvliegers, een slechte nachtrust en mentale klachten. Dat kan een hele opluchting zijn. Heb je naast koude rillingen ook andere overgangsklachten? Hormoontherapie kan mogelijk helpen.
Bronnen
- Cleveland Clinic. (2020). Are Premenopausal Cold Flashes a Thing?. https://health.clevelandclinic.org/premenopausal-cold-flashes-real-thing
- Bansal R, Aggarwal N. (2019). Menopausal Hot Flashes: A Concise Review. PMID: 31001050.
- Lijuan Wang, Xiaoqing Ren, Xi Zhu, Wenhui Li, Jie Yang, Hui Zhang, Ji Yang, Haiguo Yin. (2023). Effects of body muscle and fat on differences in thermal preference. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0360132323006704?via%3Dihub.
- Healthline. (2019). Should I Be Worried About Cold Flashes?. https://www.healthline.com/health/cold-flashes
Een relaxte overgang begint hier
Krijg de tools die je nodig hebt om relaxter door de overgang te gaan en je lichaam beter te begrijpen. Met tips en inzichten van experts en herkenbare verhalen van andere vrouwen. Press play, not pause.
Tips en advies
Je hormonen tijdens de overgang: wat gebeurt er precies in je lijf?
Tijdens de overgang verandert er veel in je lijf. Het is een transitiefase van een vruchtbare periode in je leven naar een onvruchtbare periode. Voor de voortplanting had je lichaam genoeg oestrogeen en progesteron nodig, maar deze hoeveelheid neemt in de overgang af. Je hebt de geslachtshormonen nog steeds nodig voor andere processen in je lijf, maar in mindere mate. En daar heeft de natuur een mooie oplossing voor.
Angelique (57): "Na drie weken hormoontherapie voelde ik me weer mezelf"
Angelique voelde zich verre van goed in de overgang. Ze wilde starten met hormoontherapie, maar de huisarts dacht daar anders over. Het moest via een andere weg.
FAQ
Wat kan ik doen als ik een koude opvlieger heb?
Meestal gaan koude rillingen of opvliegers na een paar minuten vanzelf weer over. Krijg je koude rillingen? Ga dan bewegen. Lichaamsbeweging zorgt voor een stijging in lichaamstemperatuur. Ook helpt het om verschillende lagen kleding te dragen, zodat je iets uit kunt trekken als je het warm hebt en aan kunt doen als je het koud hebt.
Moet ik de huisarts raadplegen bij koude rillingen?
Als de koude rillingen je beperken en je nachtrust verstoren of ervoor zorgen dat je sociale activiteiten liever vermijdt, raadpleeg dan een arts. De arts kan onderzoeken wat de onderliggende oorzaak is en wat je kunt doen om de rillingen of opvliegers te verminderen.
Unico code: 07201
