Je opgejaagd voelen en de overgang

Veel van die emoties in de overgang worden veroorzaakt door schommelende hormoonspiegels. Als het evenwicht tussen de hormonen in je lichaam verandert, zijn de de zogenaamde neurotransmitters die je humeur en stress beïnvloeden hiervan de dupe. Dat laat je emotioneel dus niet ongedeerd.  

Zo is bekend dat oestrogeen de gelukshormonen serotonine, oxytocine en dopamine beïnvloedt. Deze hormonen geven je dat tevreden, opgewekte, maar ook kalme gevoel -en een laag serotonineniveau wordt andersom in verband gebracht met depressieve gevoelens. Hoe meer oestrogenen je lichaam aanmaakt, hoe meer van deze neurotransmitters er worden geproduceert. Als tijdens de overgang de oestrogeenspiegel schommelt, doen de gelukshormonen dus mee.  

Daarnaast zie je dat het cortisolniveau in het lichaam tijdens de overgang stijgt. Dat kan allerlei overgangsklachten verergeren en ook je gevoel beïnvloeden. Wie stress heeft (of dit nu een aantoonbare oorzaak heeft of niet), voelt zich opgejaagd en ervaart meer innerlijke onrust. 

Ook speelt de afnemende hoeveelheid progesteron een rol. Progesteron werkt rustgevend en behoedt je voor stress. Zodra dit hormoon daalt, kun je je onrustig en gespannen voelen. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen met hoge progesteronspiegels gelukkiger, veerkrachtiger en stressbestendiger zijn. 

Progesteron komt trouwens meer onder druk te staan als je veel stress hebt of of altijd maar ‘aan’ staat. Je bijnieren produceren namelijk eerder cortisol dan progesteron, waardoor een soort vicieuze cirkel kan ontstaan. 

Overigens kunnen ook andere overgangsklachten ervoor zorgen dat jij je opgejaagd voelt. Een slechte nachtrust (al dan niet door nachtelijke opvliegers), opvliegers, weinig energie, hartkloppingen, vergeetachtigheid, het is allemaal van invloed op hoe jij je emotioneel en mentaal voelt. En dan hebben we het nog niet gehad over de veranderingen die in deze fase van je leven kunnen plaatsvinden, zoals puberende kinderen, kinderen die het huis uit gaan, veranderingen of drukte op het werk en ouders die zorg nodig hebben. 

Veel vrouwen ervaren verschillende symptomen in de overgang, zoals opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen.

Een emotioneel circus dus, die overgang. Soms zet dat je leven op z’n kop; je herkent jezelf niet meer. Wat je kunt merken aan je stemming: 

• Je bent prikkelbaar of snel geïrriteerd 
• Je hebt stemmingswisselingen 
• Je voelt je angstig 
• Je hebt sombere of depressieve gevoelens 
• Je bent chagerijnig of ontevreden  
• Je hebt nergens zin in 
• Je voelt je onzeker 
• Je hebt huilbuien, soms uit het niets 
• Je hebt moeite met concentreren 

Omdat de progesteronspiegel al in de perimenopauze daalt, kun je al aan het begin van de perimenopauze onrustige of gejaagde gevoelens hebben. Sommige vrouwen ervaren dit al voordat ze überhaupt iets aan hun menstruatiecyclus merken.  

Onthoud dat je je vaak beter voelt na de menopauze. Je lichaam vindt dan een nieuw evenwicht en je humeur is daarbij gebaat. Onrustige en opgejaagde gevoelens kunnen dan als sneeuw voor de zon verschijnen. Maar voordat het zover is, kun je er veel aan doen om je beter te voelen, ook als je denkt dat het er nu eenmaal bijhoort. 

Vraag jezelf ten eerste af of er externe oorzaken zijn waardoor je je opgejaagd en gestrest voelt. Neem je wel genoeg rust? Heb je voldoende ontspanmomenten op een dag? Zorg je goed voor jezelf of zet je jezelf vaak op de laatste plaast? De volgende tips kunnen helpen: 

• Probeer ademhalingsoefeningen. Je adem heeft de kracht om je zenuwstelsel instant te kalmeren. Door rustiger te ademen, kun je onrustige en gespannen gevoelens verminderen. Las een paar momenten op de dag in waarop je gaat zitten, je ogen sluit en rustig in en uit ademt. Al is het maar vijf minuutjes. Ook mindfulness kan je helpen om razende gedachten en gevoelens te kalmeren. 
• Stel jezelf bloot aan helder licht. Verschillende wetenschappelijke onderzoeken tonen aan dat jezelf blootstellen aan licht een moodbooster is. Ga op klaarlichte dag altijd minstens 30 minuten naar buiten. Ook een daglichtlamp helpt om je energieniveau op te krikken en je stemming te verbeteren. 
• Beweeg je lichaam. Beweging stimuleert de aanmaak van de gelukshormonen serotonine, dopamine en endorfine. Handig: combineer die wandeling, fietstocht of workout met de bewezen rustgevende effecten van de natuur. 
• Eet gezond en gevarieerd. Je darmen zijn je tweede brein. Wat je eet heeft invloed op hoe je je voelt, zo wijzen onderzoeken uit. Ook schommelingen in de bloedsuikerspiegel doen je humeur wankelen. Eet o.a. veel vezels (groente en fruit), vermijd snelle suikers en beperk je tot drie of vier eetmomenten per dag. Probeer te minderen met roken, cafeïne en alcohol.